Verbum

на́крыж, прысл.

Крыжападобна, як крыж. Перавязаць накрыж. Скласці рукі накрыж. □ Покатам ляжалі выносныя сосны, ляжалі ўдоўж і накрыж, як пасля якой буры. Пестрак.

•••

Крыж-накрыж гл. крыж.

кару́злы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Загрубелы, шурпаты; закарузлы. Карузлыя рукі. Карузлая павязка.

2. Нярослы, чахлы. Сосны былі не стромкія, як у гушчары, а карузлыя, з пакручанымі вузлаватымі галінамі. Сабаленка.

пады́спадам, прысл.

Унізе; пад чым‑н. Недзе падыспадам шапаціць сена, асядае, і Юрку зноў здаецца, што ціха-ціха шумяць сосны і што ён ідзе з лентай па Каралінскай пасецы. Пташнікаў.

паве́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Пераклічка, якая робіцца для праверкі наяўнасці людзей. Ранішняя паверка. Вячэрняя паверка. □ Сосны, як салдаты на паверцы, Пераклічку між сабой вядуць. Прыходзька.

заду́млівы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і задуменны. Арцём, Захаравіч любіў дачку, ціхую, задумлівую, прыгожую дзяўчыну. Шамякін. Твары людзей былі стомленыя, задумлівыя. Шчарбатаў. Высокія сосны сустрэлі Сашку ціхім, задумлівым шумам. Даніленка.

убра́нства, ‑а, н.

Разм. Тое, што і убранне. І між усякага ўбранства Відна і дзядзькава апратка, Пільчак і шапачка-аладка. Колас. Аказваецца, сосны і ўзімку мяняюць сваё зялёнае ўбранства. Курто.

лу́скацца, ‑аецца; незак.

1. Зал. да лускаць (у 1 знач.).

2. Трэскацца, лопацца, распаўсюджваючы сухі кароткі гук. Стылі .. на с[цю]жы старыя сосны-каржакі, лускалася ад марозу кара на маладым сасонніку. Пташнікаў.

смалаку́рня, ‑і, ж.

Смалакурнае прадпрыемства. Сосны вакол смалакурняў стаялі чорныя, нібы асмаленыя агнём. Хомчанка. Моцны, густы пах смаляных карчоў, жывіцы, настой дзёгцю, шкіпінару плавалі ў паветры над борам, над смалакурняй. Бялевіч.

сцю́жны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Халодны, марозны. Тыя ж на поўначы — З вёснаў да вёснаў — У сцюжнай Карэліі Высяцца сосны. Купала. А снежань туманны, Халодны І сцюжны. Жалобнага маршу Гучыць вадаспад. Хведаровіч.