балі́стыка

(ням. Ballistik, ад лац. ballista = баліста)

навука аб руху артылерыйскіх снарадаў, мінаў, куляў пры стральбе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

канту́зія, ‑і, ж.

Пашкоджанне тканак і органаў без парушэння цэласці скуры (пры разрывах снарадаў, выбухах, завалах зямлёй і пад.). Кантузія галавы. Кантузія спіны. □ [Іван Пятровіч] адчуў, як у самога часта-часта заторгалася правае павека — напамінала аб сабе кантузія. Даніленка.

[Лац. contusio — удар.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

блінда́ж

(фр. blindage)

земляное збудаванне са сценамі і пакрыццём з дрэва, жалезабетону для ўкрыцця жывой сілы ад мін, снарадаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сіпе́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. сіпець; гукі гэтага дзеяння. Даходзяць толькі гукі — выццё снарадаў, .. сіпенне асколкаў... Мележ. [Ракета] з сіпеннем узвілася ўгору і ярка-белым камяком агню ўпала ў рэчку. Хомчанка. [Кобра] з лёгкім сіпеннем маланкава ўскідваецца на рукі заклінальніка. «ЛіМ».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трынітраталуо́л

(ад гр. tri = трох + nitron = салетра + талуол)

выбуховае рэчыва, якое выкарыстоўваецца для артылерыйскіх снарадаў, мін, авіябомб і на падрыўных работах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

projection

[prəˈdʒekʃən]

n.

1) вы́ступ -у m.

rocky projection — скалі́сты вы́ступ

2) вытырка́ньне n

3) выпушча́ньне снара́даў з гарма́ты

4) Geom. прае́кцыя f.

5) праектава́ньне, плянава́ньне n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

балі́стыка, ‑і, ДМ ‑тыпы, ж.

1. Раздзел тэарэтычнай механікі, які вывучае законы руху цяжкага цела, кінутага пад некаторым вуглом у адносінах да гарызонта.

2. Навука, якая вывучае законы руху снарадаў унутры гарматы і пасля вылету з яе. Унутраная балістыка. Знешняя балістыка.

[Ад грэч. bállō — кідаю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кра́нец, ‑нца, м.

1. Прыстасаванне з дрэва, гумы і інш., якое замацоўваецца на борце судна для засцярогі яго ад удараў пры падыходзе к прыстані або другому судну.

2. толькі мн. (кра́нцы, ‑аў). Месца паблізу палубнай гарматы (шафа, скрынка або асобная рама) для захоўвання снарадаў.

[Ад гал. krans.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шала́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. Пласкадонная несамаходная баржа, якая служыць для пагрузкі і разгрузкі суднаў, для перавозкі грунту з землечарпальных снарадаў. Выгружаць зямлю з шаланды.

2. На Чорным моры — парусная пласкадонная рыбацкая лодка. Рыбацкія шаланды. □ На новую шаланду рыбакі З уловам невад выбіраюць. Корбан.

[Фр. chaland.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БАЛІ́СТА

(лац. ballista ад грэч. ballō кідаю),

старажытная кідальная машына. Прыводзілася ў дзеянне сілай пругкасці скручаных валокнаў (сухажылляў, вяровак і інш.) і прызначалася для разбурэння крэпасцяў і знішчэння іх абаронцаў. Выкарыстоўвалася да канца 5 ст. Далёкасць кідання цяжкіх снарадаў (камянёў, бярвёнаў і інш.) дасягала 400—800 м, лёгкіх стрэл — да 1000 м.

т. 2, с. 254

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)