сляза́, -ы́, мн. слёзы і (з ліч. 2, 3, 4) слязы́, слёз, ж.

1. мн., адз. ў знач. зб. Празрыстая саленаватая вадкасць, якая выдзяляецца слёзнымі залозамі вачэй пры раздражненні, болі або моцных перажываннях.

На марозе з вачэй цякуць слёзы.

2. Адна кропля такой вадкасці.

З вока паказалася с.

3. мн. Плач.

Прыйсці са слязамі.

Не стрымаць слёз.

Скрозь слёзы (плачучы).

◊

Аблівацца слязамі — моцна плакаць.

Пусціць слязу — заплакаць (іран.).

|| памянш. слёзка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж. (да 2 знач.) і слязі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

за́сціць, за́шчу, за́сціш, за́сціць; незак., што і без дап. (разм.).

Засланяць, загароджваць (святло), перашкаджаць добра бачыць.

Адыдзі ад святла, бо засціш.

Слёзы засцяць вочы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жгу́чий пяку́чы; (горячий) гара́чы;

◊

жгу́чий брюне́т я́ркі бруне́т;

жгу́чий вопро́с пі́льнае (во́страе) пыта́нне;

жгу́чие слёзы пяку́чыя слёзы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

навярну́цца, ‑вернецца; зак.

Выступіць на вачах (пра слёзы). У дзяўчыны сціснулася сэрца, навярнуліся буйныя слёзы. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паку́тлівы, -ая, -ае.

1. Які прычыняе пакуты, мукі.

П. кашаль.

Пакутлівае пытанне.

2. Які выяўляе пакуту, муку; выкліканы пакутай, мукай.

П. твар.

Пакутлівыя слёзы.

|| наз. паку́тлівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

асушы́ць сов., в разн. знач. осуши́ть;

а. бало́та — осуши́ть боло́то;

а. бака́л — осуши́ть бока́л;

◊ а. слёзы — осуши́ть слёзы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

глота́ть несов. глыта́ць;

◊

глота́ть во́здух глыта́ць паве́тра;

глота́ть слёзы глыта́ць слёзы;

глота́ть слова́ глыта́ць сло́вы;

глота́ть слю́нки глыта́ць слі́нку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кракадзі́лаў, ‑ава.

Які належыць кракадзілу. Кракадзілава яйцо. Кракадзілава скура.

•••

Кракадзілавы слёзы гл. сляза.

Ліць кракадзілавы слёзы гл. ліць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заблішча́ць і заблішчэ́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чы́ць; зак.

Пачаць блішчаць, блішчэць.

Метал заблішчаў на сонцы.

На вачах заблішчэлі слёзы.

◊

Толькі пяткі заблішчэлі — пра вельмі хуткі бег.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагарну́цца, ‑горнецца; зак.

З’явіцца на вачах (пра слёзы). Галя чытала слёзны бацькаў ліст, і ў самой нагарнуліся слёзы. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)