выслуго́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Дагаджаць, прыслужваць. — Надзенецца барыняю, бывала, дый сядзіць, а ты ёй выслугоўвай. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АСТА́ПЕНКА Змітрок
(Дзмітрый Емяльянавіч; 23.11.1910, в. Калеснікі Хіславіцкага р-на Смаленскай вобласці — кастр. 1944),
бел. паэт. Скончыў Мсціслаўскі пед. тэхнікум (1929). Працаваў у рэсп. Прэсе. 5.12.1936 арыштаваны, асуджаны на 8 гадоў. З лагера ўцёк. Жыў у Маскве. Удзельнік Айч. вайны. Загінуў у баі ў Карпатах. Друкаваўся з 1926. Пісаў пераважна апавядальна-сюжэтныя творы (зб-кі «На ўсход сонца», «Краіне», абодва 1931, «Абураныя», 1932; цыкл вершаў «Ноч на станцыі Негарэлае», нап. 1930; паэма «Два таварышы», нап. 1931). У паэме «Эдэм» (нап. 1944) уславіў мужнасць і самаахвярнасць народа ў змаганні з ворагам. Аўтар вершаванай кн. для дзяцей «Трактар» (1933). Стаяў ля вытокаў бел. навук.-фантаст. л-ры (раман «Вызваленне сіл», 1932). Пераклаў на бел. мову раманы «Маці» М.Горкага (1932), «Ваколіцы» Л.Первамайскага (1931), аповесць «Ударны атрад» А.Дончанкі (1932), «Прыгоды ўдалага ваякі Швейка» К.Ванака (1932) і інш.
Тв.:
Вершы і паэмы. Мн., 1968.
Літ.:
Бярозкін Р. Выпрабаванне гісторыяй // Бярозкін Р. Кніга пра паэзію. Мн., 1974;
Шушкевіч С. Лёс паэта // Шушкевіч С. Выбр. тв. Мн., 1978. Т. 2;
Арочка М. Беларуская савецкая паэма. Мн., 1979. С. 139—140, 186—191;
Скрыган Я. Рэквіем // Скрыган Я. Некалькі хвілін чужога жыцця. 2 выд. Мн., 1990.
т. 2, с. 44
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пазано́швацца, ‑аецца; зак.
Занасіцца — аб усім, многім. [Вольцы] хацелася .. памыць падлогу, .. паглядзець, ці ўсюды чыста, ці не пазаношваліся фіранкі. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акуля́рысты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які носіць акуляры, з акулярамі. Вусаты, акулярысты, вельмі дабрадушны, .. [Бабарыка] паглядзеў на Собіча ўзбоч акуляраў. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бездаро́жжа, ‑а, н.
Тое, што і бездараж. [Сястра] не магла даўмецца, адкуль я ўзяўся ў такую непагадзь і бездарожжа. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жвіры́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Крупінка жвіру. Плешчацца па краях [берагоў рэчкі] вада, жвірынкі маленькія вылізвае. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэйдаві́к, ‑а, м.
Удзельнік рэйду 2. Дзяўчаты перакладваюць у прыполе клубкі і папраўляюць хусткі. Рэйдавікі прысядаюць да іх. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няду́жаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Недамагаць, хварэць. Настаўніца па нямецкай мове была старая, часта нядужала, мы нават шкадавалі яе. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папрастарэ́каваць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак.
Разм. Прастарэкаваць некаторы час. Кірыла зайшоў у варывеньку папрастарэкаваць з хлопцамі па пытаннях жыцця. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паслясло́ўе, ‑я, н.
Заключэнне, заключны артыкул, які змяшчаецца ў канцы твора. Друкуючы гэтыя нататкі, мне б хацелася зрабіць пасляслоўе. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)