бабка-павітуха, у беларусаў пажылая, спрактыкаваная і паважаная жанчына, якая валодала прыёмамі нар. медыцыны і выконвала акушэрскія функцыі ў час родаў, а таксама шматлікія абрады, звязаныя з адразаннем пупавіны, першым купаннем і спавіваннем дзіцяці. Бабка мела права даць дзіцяці імя («ахрысціць дзіця з вады»), яна самы шаноўны госць і распарадчык на радзінах, да якіх гатавала спец. абрадавую страву — бабіну кашу. У наш час ролю бабкі звычайна выконвае старэйшая сваячка парадзіхі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
relative
[ˈrelətɪv]1.
n.
1) свая́к -а́m., свая́чкаf.; радня́f.
2) Gram. адно́сны займе́ньнік
2.
adj.
адно́сны, параўна́льны
•
- relative to
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ángehörige
subm, f -n, -n
1) свая́к, свая́чка
2) член (якой-н. арганізацыі); грамадзяні́н (якой-н. дзяржавы)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
cognate
[ˈkɑ:gneɪt]1.
adj.
ро́дны, свая́цкі
cognate words — сло́вы аднаго́ ко́раня, аднаго́ пахо́джаньня
2.
n.
1) свая́к -а́m., свая́чкаf.
2) свая́цкія мо́вы, аднакарэ́нныя сло́вы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Сва́шка1 ‘свацця’ (Нас., ТС), ‘маладая свацця; малодшая свацця на вяселлі’ (Гарэц.), ‘удзельніца вясельнай дружыны з боку маладога’ (віл., З нар. сл.), ‘дружка (жаніха)’ (мін., Сл. ПЗБ; валож., Жыв. сл.), сва́шкі ‘маладыя дзяўчаты, якія ехалі за маладым’ (З нар. сл.). Укр.сва́шка ‘замужняя сястра жаніха’, польск.дыял.swaszka ‘сваха; малая дзяўчына, якая ўдзельнічае ў вяселлі як дружка’, н.-луж.swašk, swaška ‘пасаджоная маці, старэйшая сваячка жаніха і нявесты’, балг.сва́шка ‘сястра нявесткі’. Памяншальнае да сваха, гл. (БЕР, 6, 536; Шустар-Шэўц, 1483–1484).
Сва́шка2 ‘назва грыба’ (ПСл). Няясна; магчыма да папярэдняга (“беленькая пудо дном, а зверху красная”, там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
remote
[rɪˈmoʊt]
adj.
1) далёкі, адда́лены
a remote village — глуха́я вёска
2) далёкі свая́к, далёкая свая́чка
3) малы́
I haven’t the remotest idea what you mean — Я ня ма́ю найме́ншага паня́цьця, што ты ма́еш на ду́мцы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
радня́, ‑і, ж.
1.зб. Родныя, сваякі. Да палкоўніка адразу прыехала радня: родная сястра, жонка, нейкі яшчэ малады чалавек.Чорны.Абапал маладых садзяцца шафёры і шаферкі. Потым сваты і свацці, а далей ужо блізкая і далёкая радня.Асіпенка.
2.Разм. Родны (родная), сваяк (сваячка). Здавалася, нібы ўсе яны [людзі і малпы] адчувалі, што даводзяцца адзін аднаму раднёй.Маўр.Можа, ён быў яму нейкая радня, а можа і што-небудзь іншае звязвала іх, але гэты бялявы хлопец быў для оберста не толькі дзеншчыком.Шахавец.//перан. Аб кім‑, чым‑н. падобным у якіх‑н. адносінах. Я ў Новай Рызе — зусім як дома, бо з новым Мінскам яна радня.А. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Свая́к ‘той, хто знаходзіцца ў сваяцтве з кім-небудзь’, ‘швагер’ (ТСБМ, Нас., Шат., Гарэц., Др.-Падб., Сл. ПЗБ, Варл., Мат. Гом.), своя́к ‘тс’ (ТС), свая́кінь ‘тс’ (Мат. Гом.), ст.-бел.своякъ, сюды ж своя́чка (ТС), свая́кіня (Мат. Гом., Мат. Маг.) ‘сваячка; сястра жонкі’, свая́чына ‘сястра мужа’ (Ян., Мат. Гом.). Укр., рус.своя́к, ст.-рус.своякъ, польск.swojak ‘зямляк’, swak ‘сваяк’, в.-луж., н.-луж.swak, ст.-чэш.svak ‘сваяк’, славац.svák ‘муж цёткі’, серб.-харв.сво̏ја̑к, svȃk ‘муж сястры жонкі’, славен.svák ‘сваяк’, балг.дыял.сва́ко ‘швагер’, ‘пляменнік’. Прасл.*svojakъ ‘суродзіч’. Дэрыват ад прасл.*svojь ‘свой’ з суф. ‑акъ; гл. Фасмер, 3, 584; Трубачоў, История терм., 140 і наст.; у заходнеславянскіх і паўднёваславянскіх формах адбылося сцяжэнне галосных, гл. Сной₁, 621. Шустар-Шэўц (1382–1383) і БЕР (6, 533) рэканструююць прасл.*svakъ аналагічна *svatъ; Шаўр дапускае другаснае *svojak на базе аднаўлення сувязі з *svojь (Шаўр, Etymologie, 45).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
relation
[rɪˈleɪʃən]
n.
1) су́вязь f., дачыне́ньне n.; адно́сіны pl.
The relation of mother and child is the closest in the world — Су́вязь паміж ма́ці й дзі́цем найцясьне́йшая ў сьве́це
2) свая́к -а́m., свая́чкаf.; радня́f.
3) раска́з, апо́вед -у m., апавяда́ньне n.
•
- relations
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
connection
[kəˈnekʃən]
Brit. connexion
n.
1) су́вязь f.; прынале́жнасьць f.
to have connection with — мець су́вязь з чым
connection with the church — прынале́жнасьць да царквы́
2) дачыне́ньне n.
3)
а) свая́к -а́m., свая́чкаf.
б) свая́цтва n.
4) спалучэ́ньне цягніко́м
•
- connections
- in connection with
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)