Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
schláftrunken
a
1) со́нны, заспа́ны
2) санлі́вы, дрымо́тны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Аспа́ласць ’санлівасць, вяласць, неахайнасць’ (Нас., Др.-Падб., Гарэц.), аспала, аспалы (Нас.). Укр.оспалий, оспалість, польск.ospały, ospałość, чэш.ospalý, ospalost, славац.ospalý, ospalosť, паморск.u̯ospałi ’санлівы, вялы’, ’санлівасць, вяласць’. Ст.-бел.оспалый ’санлівы, вялы’ (з 1593 — Булыка, Запазыч., 231, дзе таксама: оспалость, оспальство, оспальца, оспале; параўн. Гіст. лекс., 96). Унутраная форма слова ясная: аспаласць і інш. утворана ад аспалы, якое ў сваю чаргу — дзеепрыметнік ад дзеяслова *аспаць. Паколькі, аднак, такі дзеяслоў у беларускай мове не фіксуецца, не без падстаў оспалый разглядаецца як паланізм. Але і ў польскай мове не зафіксаваны такі дзеяслоў. Між тым у старачэшскай ён быў вядомы (пач. XV ст.). Таму, магчыма, што крыніцай дзеепрыметніка для польскай была чэшская мова, адкуль слова магло трапіць у беларускую непасрэдна або праз польскае ці ўкраінскае пасрэдніцтва. Назоўнік утварыўся на беларускай глебе ці быў таксама запазычаны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dúslig, dúselig
a
1) санлі́вы
2) летуце́нны
3) разм. пад хмялько́м, пад му́хай
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
schläfrig
a
1) со́нны, санлі́вы
ich bin ~ — мяне́ хі́ліць на сон
2) вя́лы, ляні́вы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
пра́ўнук, ‑а, м.
1. Сын унука ці ўнучкі. [Бобрык:] — Я яшчэ дужы, хоць ужо семдзесят шосты закругляецца і ўнукаў дзесяткі з два маю, і праўнукаў больш за дзесятак, але за спіны іхнія хавацца не стану.Дуброўскі.
2.звычайнамн. (пра́ўнукі, ‑аў). Патомкі. — Дык от цяпер і ты і твае дзеці, а за імі — унукі з праўнукамі будуць ведаць, хто такі быў Гогаль.Пальчэўскі.Продка адвечную думу Праўнук санлівы пачуе.Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лень1 ’лянота’ (брасл., Сл. паўн.-зах., Бяльк.), укр.лінь, рус.лень, польск.leń, ст.-чэш.lén, léň, славац.lieň, славен.lęn, балг.ленʼ, ст.-слав.лѣнь. Прасл.lěnь — назоўнік адцягненага значэння, утвораны ад lěnъ > ляны́ (гл.). Сюды ж лянівы(й), ляньлівый (як санлівы) ’схільны да ляноты, павольны’ (ТСБМ, Бяльк., БРС), лянівасць ’лянота’ (ТСБМ), ляніўства ’гультайства’ (Нас.).
Лень3 ’рыба лін, Tinca vulgaris’ (гарадоц., Нар. лекс.). Укр.лень ’тс’, рус.лень ’лінь’ і інш. рыбы: Cyprinus linca, Hucho taimen, Salmo trutta. Да лін(ь) (гл.). Чаргаванне lě‑/li‑ гл. у слове леніва.