Які можна рассунуць. Рассоўныя дзверы. Рассоўны стол. □ У гэты момант .. рассунуліся рамы над маёй галавой, — у большасці там рамкі не на [завесах], а рассоўныя.Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Растапы́рыць ’няўклюда расставіць, развесці, рассунуць у бакі’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ростопу́рыць ’расставіць, разявіць, распусціць’ (ТС). Параўн. рус.дыял.растопы́рить ’тс’. Апошняе ўтворана з экспрэсіўным ‑то‑ ад распырить (гл. пырыць), што, паводле Фасмера (3, 446) азначае ’расправіць, распушыць пер’е’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rozłożyć
зак.
1. раскласці; размясціць; разлажыць;
2. раскінуць; рассунуць; расставіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
раскладны́, ‑ая, ‑ое.
Такі, які можна разлажыць, рассунуць, разагнуць у месцах згібаў. Раскладны стол. Раскладное вудзільна. □ Чаго толькі няма ў тым буданчыку! Тут і раскладныя лесвіцы, з дапамогай якіх увосень збіраюць яблыкі, і няскончаны рамачны вулей, які майструе дзед Мірон, і розны інструмент.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
што́ра, ‑ы, ж.
Заслона на акно (радзей на дзверы), якую можна падымаць, апускаць або рассоўваць у бакі. Апусціць шторы. Рассунуць шторы. □ Адкінуўшы шчыльную жоўтую штору, маёр зірнуў у акно.Навуменка.[Пакой] злёгку зацяняўся прыапушчанымі шторамі.Ракітны.Ротмістр замкнуў стол і цвёрдаю, хуткаю хадою выйшаў з кабінета ў другія дзверы, завешаныя штораю.Колас.
[Фр. store.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Раз’яднаць што‑н. самкнутае. — Мне трэба ісці, Вадзік,.. — ціха кажа Ганька, не здолеючы разамкнуць кола моцных хлапечых рук.Васілевіч.//Рассунуць, развесці ў розныя бакі. Разамкнуць вароты шлюза.// Утварыць або павялічыць інтэрвалы, прамежкі. Разамкнуць строй.// Раскрыць (самкнутыя зубы, губы і пад.). Калі заканчвалі перавязку, Андрэй разамкнуў павекі і, стрымліваючы стогн, спытаў: — Што з атакай?М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разваро́чаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Варочаючы, раскідаць, рассунуць у розныя бакі (што‑н. цяжкае або складзенае ў пэўным парадку, у адным месцы). Разварочаць копы. Разварочаць кнігі ў шафе.
2.(звычайнаўформедзеепрым.зал.пр.). Тое, што і развярнуць (у 1, 2 знач.). [У ганку] спачатку была разварочана вежа, а затым разбіта гусеніца.М. Ткачоў.Навокал дома была разварочана зямля.., усё тут было ў пачварнай бясформеннасці.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растапы́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
Разм.
1. Няўклюдна расставіць, развесці, рассунуць у бакі (рукі, ногі і пад.). Стафанковіч.. шырока растапырыў ногі і ўзліў сабе на галаву ражку цёплай вады.Чорны.[Ілонка] падняла ўверх свае рукі і растапырыла пальцы.Хомчанка.Качаня растапырыла кволенькія крыльцы і наўскасяк зляцела ў кусты.Пальчэўскі.// Раздзьмуць, адтапырыць. Стаенны прыгажун захроп, шырока растапырыўшы ноздры, павёў вушамі і пачаў грабці нагою зямлю.Кулакоўскі.//перан. Раскінуць, распасцерці ў бакі (вецце, галіны і пад.). А затое елка, нібы сваха, Лапы растапырыла свае.Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)