Прача́цца ’прачнуцца’ (рагач., Сл. ПЗБ). Ітэратыў да прачнуцца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыста́віцца ’паказацца, з’явіцца’ (рагач., Нар. Гом.). Да ставіць (ца) (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ся́трыць ’хвалявацца, пакрывацца дробнымі хвалямі (пра паверхню вады)’ (рагач., Сл. ПЗБ). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сця́жыкі ’сляды гада’ (рагач., Сл. ПЗБ). Да сцягнуць < цягнуць, г. зн. ’след, які цягнецца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ле́бела ’прынада для ракаў’ (рагач., Рам. 8), дзярж. le‑ bidlo ’тс’ (Карловіч, 3). Да лібіла (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маўчу́ла ’маўклівы чалавек’ (рагач., Мат. Гом.). Да маўча́ць (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 42.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прытара́ніць ’прынесці, прыцягнуць’ (рагач., Мат. Гом.). Рус. притара́нить ’прынесці, прыцягнуць што-небудзь цяжкае’. Да тара́ніць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лізбе́нь ’гультай’ (рагач., Мат. Гом.). Утварылася з *ляж‑ бень з заменам ж > з (магчыма, пад уплывам лізаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Праяслівы ’пражэрлівы’ (рагач., Сл. ПЗБ; Ян.). Дэрыват з суф. ‑лів‑ ад *праесціся ’аб’есціся, пераесці’ < польск. przejeść się ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бага́ч, ‑а, м.
1. Той, хто валодае вялікім багаццем. Вось гуляе багач, Аж палац той дрыжыць. Купала. Багачы і панства, Нашы «дабрадзеі»! Мы на суд вас клічам, Каты вы, зладзеі! Колас. Падрослых хлопчыкаў .. [ўдовы] аддавалі ў пастушкі. Дачок — багачам у служанкі. Бядуля. / у іран. ці жарт. ужыв. Пра небагатага чалавека.
2. Уст. Свята ўвосень, 8 верасня. — Пойдзем, сынок, на багача ў Мікалаеўку, — сказала маці, праслухаўшы бацькава пісьмо. Якімовіч. Прыйшоў багач — кідай рагач, бяры сявеньку ды сёй памаленьку. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)