тамга́, ‑і, ДМ ‑мзе, ж.

Гіст.

1. Кляймо, метка на чым‑н. як знак уласнасці (першапачаткова ў родавым грамадстве манголаў). // Пячаць, пячатка.

2. Гандлёвая пошліна ў Старажытнай Русі ў 13–15 стст., якую бралі, ставячы спецыяльнае кляймо на тавар.

[Цюрк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

факсі́міле,

1. нескл., н. Дакладнае ўзнаўленне рукапісу, дакумента, подпісу і пад. пры дапамозе фотамеханічнай рэпрадукцыі.

2. нескл., н. Клішэ, пячатка з чыім‑н. подпісам.

3. у знач. нескл. прым. і прысл. Дакладна ўзноўлены, у дакладнай рэпрадукцыі. Подпіс факсіміле. Выдаць рукапіс факсіміле.

[Ад лац. fac simile — рабі падобнае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ге́рбавы Wáppen-; Stémpel-;

ге́рбавая папе́ра Stémpelpapier n -s;

ге́рбавая пяча́тка Ámtssiegel n -s, -, Síegel n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

печа́тка ж.

1. (печать) пяча́тка, -кі ж.;

2. (кусок мыла с клеймом) брусо́к, -ска́ м.;

печа́тка мы́ла брусо́к мы́ла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ба́сма, ‑ы, ж.

Род расліннай фарбы для валасоў. Басма — сцёртае ў парашок лісце індыга.

[Цюрк.]

басма́, ‑ы́; мн. ба́смы, ‑аў; ж.

Гіст.

1. Тонкія лісты золата, серабра або медзі з выціснутымі малюнкамі, якія ўжываліся для ўпрыгожанняў.

2. У час татарскага нашэсця — пячатка з адбіткам партрэта хана.

[Цюрк. басма — адбітак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Таўро́ ’кляймо, распазнавальны знак’ (ТСБМ, Ласт.), ’кляймо, штэмпель’ (Некр. і Байк.). Укр., рус. тавро́ ’тс’. Тлумачаць з тур. tuɣra ’манаграма султана’ (Фасмер, 4, 8; Анікін, 521), параўн. ст.-цюрк. tuɣraɣ ’манаграма, пячатка хана, распараджэнне хана’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ге́ма

(лац. gemma)

каштоўны камень з выразаным на ім надпісам або малюнкам (інталія, камея); выкарыстоўваўся даўней як пячатка, амулет, упрыгожанне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

штэ́мпель

(ням. Stempel)

пячатка з выпуклым адваротным надпісам або малюнкам, а таксама адбітак, зроблены такой пячаткай.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

штамп

(ням. Stampfe, ад іт. stampa = пячатка)

1) форма для вырабу вялікай колькасці аднолькавых прадметаў спосабам ціску або чаканкі;

2) прамавугольная пячатка з назвай і адрасам установы, прадпрыемства, арганізацыі (напр. паставіць ш.);

3) перан. збіты выраз (напр. пазбягаць моўных штампаў).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

бу́ла

(лац. bulla = шарык)

віслая металічная пячатка, якая ў сярэдневякоўі змацоўвала папскі, імператарскі, каралеўскі, княжацкі дакумент, а таксама назва адпаведнага дакумента.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)