Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Прэ́цільiprėcil) ’прыяцель, сябра’, prėcilka ’сяброўка, копанка’ (Варл.). Фанетычна адаптаванае прыяцель (гл.), прыяцелька ’сяброўка’. Аднак звяртае на сябе ўвагу фармальнае супадзенне з в.-луж.precel ’сябра, зычлівец, апякун’, precelka ’сяброўка, апякунка’ (тлумачыцца зыходным ргес ’прыяць’, гл. Шустар-Шэўц, 2, 1170), харв.дыял.pretelj ’сябар, прыяцель’ (< pretelb, Фурлан у Бязлая, 3, 121), для апошняга зыходнай формай магло быць прасл.*prejati ’быць зычлівым, любіць’, форма ж prijatelj узнікла на базе ітэратыва *prijati (Фурлан, там жа), гл. прыяць. У такім выпадку prėcilicca ’хацець быць блізкім, прыхільным’ (Варл.) з’яўляецца захаванай формай да прасл.*preja‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
of yours
твой, ваш
is he a friend of yours? — Ці ён ваш пры́яцель?
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
друг, -а, м.
1. Той, хто дружыць 3 кім-н., блізкі сябар, прыяцель.
Стары д. лепш за новых двух (з нар.). Сустрэча з другам.
Зялёны д. (пра лес).
2.Ужыв. як зварот да блізкага чалавека, а таксама як ветлівы зварот да таварыша, суседа ці сустрэчнага чалавека.
Дапамажы, д.
3.Кдру́жа (разм.). Ужыв. як форма звароту да каго-н.
Дарагі дружа, спачуваю табе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэкі́нец1,
гл. тэкінцы.
тэкі́нец2, ‑нца, м.
Назва стэпавага каня для верхавой язды. Мой прыяцель, сівавалосы чалавек з сухаватым тулавам старажыла, лёгка скочыў на свайго тэкінца, і конь, трохі прытанцоўваючы, пайшоў сабе па дарозе.Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
друг, ‑а, м.
Той, з кім хто‑н. дружыць; блізкі сябар, прыяцель. Заплакаў тут горка Міколка, баючыся расстацца з найлепшым таварышам сваім і з другам-прыяцелем.Лынькоў./ У зваротку. — Эй, друг! — гукнуў з-за калючак густы моцны бас.Ставер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сябру́к, ‑а, м.
Разм.Прыяцель, сябар; таварыш. Уладзік .. быў хлопчык жвавы, непаседлівы, скоры да бойкі [са] сваімі сябрукамі...Колас.Кранаўшчык, — відаць, вясёлы хлопец, — з вышыні сігналіць сябрукам: — Цэгла ёсць!..А. Вольскі.А імёны для сыноў Мы абралі нашых Незабыўных сябрукоў.Зарыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Матлёт ’назва танца’ (светлаг., Мат. Гом.). З польск.matelot (жвавы матроскі танец, які нагадвае працу матросаў на караблі’ < франц.matelote ’тс’ < с.-гал.mattenoot ’прыяцель, сябар’ (SWO, 459).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Панібра́т ’блізкі знаёмы, прыяцель’ (ТСБМ), панібра́цкі, панібра́цтва ’залішняя бесцырымоннасць, фамільярнасць у абыходжанні’. Рус.панибра́т, укр.панібра́т. Запазычанне з польск. кл. скл. адз. л. panie bracie ’тс’ (Праабражэнскі, 2, 11; Фасмер, 3, 197).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Par comes esse pari consuescit sic et avari
Роўны ‒ прыяцель роўнаму, скупы ‒ скупому.
Равный ‒ приятель равному, скупой ‒ скупому.
Гл.: Concolores...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)