пераме́на, ‑ы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пераменьваць — перамяніць.

2. Замена аднаго другім. Дзедава настаўленне было доўгім. Усе яго часткі вялі да таго, каб коні не адчулі перамены гаспадара-даглядчыка. Ермаловіч.

3. Змена, паварот да чаго‑н. іншага. Яшчэ адна вялікая перамена сталася з Лукавіцыным — ён стаў шчырым беларусам. Крапіва.

•••

Перамена дэкарацый — пра змену абставін, агульнага выгляду чаго‑н. і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

profound [prəˈfaʊnd] adj. глыбо́кі (перан.); мо́цны; сур’ёзны;

a profound thought глыбо́кая ду́мка;

with profound regret з глыбо́кім жа́лем;

profound changes кардына́льныя пераме́ны;

The mother’s behaviour has a pro found impact on the child. Паводзіны маці глыбока ўплываюць на дзіця.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

падзь

1. Упадзіна, яма (Стаўбц. Прышч.).

2. Шкодная мядовая раса; іржаўныя грыбы, якія з'яўляюцца на бабовых раслінах ад перамены надвор'я (БРС).

□ ур. Падзь (нізкае поле) Стаўбц.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

кулі́сы

(фр. coulisse)

1) плоскія часткі тэатральнай дэкарацыі, размешчаныя па баках сцэны адна за другой;

2) перан. тое, за чым хаваецца што-н.;

за кулісамі — тайна, скрытна, у неафіцыйнай абстаноўцы;

3) тэх. сістэма рычагоў для перамены ходу машыны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ДЖАНСУГУ́РАЎ Ільяс

(1.5.1894, г.п. Джансугураў, Казахстан — 1937),

казахскі паэт. Вучыўся ў Маск. камуніст. ін-це журналістыкі (1925—28). Рэпрэсіраваны, у 1958 рэабілітаваны. Друкаваўся з 1915. Гіст. мінулае, перамены ў жыцці, побыце, псіхалогіі і свядомасці казахаў — у паэмах «Стэп» (1930), «Кулагер» (1936), рамане «Таварышы» (1933), зб. сатыр. твораў «Права» (1935), п’есах «Турксіб», «Нянавісць», «Ісатай-Махамбет» (усе 1936) і інш. Тонкі гумар, паглыблены лірызм, уменне адлюстроўваць найб. характэрныя сац. з’явы — адметныя асаблівасці яго таленту. Адзін з першых перакладчыкаў на каз. мову твораў Я.Купалы. На бел. мову асобныя творы Дж. пераклаў У.Шахавец.

Літ.:

Каратаев М. И.Джансугуров. Алма-Ата, 1965.

Ж.Сахіеў.

т. 6, с. 87

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВАРАБ’ЁЎ Яўген Захаравіч

(12.12.1910, Рыга — 31.8.1990),

рускі пісьменнік. Скончыў Ленінградскі ін-т журналістыкі. Аўтар раманаў «Вышыня» (1952, пра будаўнікоў з-да на Паўд. Урале), «Зямля, да запатрабавання» (1970, пра лёс сав. разведчыка Л.Маневіча), «Ахвота да перамены месцаў» (1979, пра новабудоўлі на Ангары), аповесцяў «Капля крыві» (1960), «Форма адзення зімовая» (1965), «Дах над галавой» (1974), «Стары і яго вучні» (1981) і інш. Тэме Вял. Айч. вайны прысвяціў зб-кі аповесцяў і апавяданняў «Гонар пяхоты» (1946), «Учора была вайна» (1975), «Па старой Смаленскай дарозе» (1979) і інш.

Тв.:

Избр. произв. Т. 1—2. М., 1983.

т. 3, с. 508

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

change​1 [tʃeɪndʒ] n.

1. зме́на, пераме́на;

a change in the weather зме́на надво́р’я;

for a change для разнаста́йнасці;

You need a change. Вам неабходны пераме́ны.

2. рэ́шта;

small change дро́бныя гро́шы;

Keep the chan ge. Рэшты не трэба./Рэшту пакіньце сабе.

3. пераса́дка (у транспарце)

4. зме́на (бялізны, адзення)

♦

a change for the better/for the worse пераме́на на ле́пшае/на го́ршае

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

зрух м.

1. Ruck m -(e)s, -e, Verschíebung f -, -en;

2. геал. Érdrutsch m -(e)s, -e;

3. перан. Úmschwung m -(e)s, -schwünge; Fórtschritt m -(e)s, -e (прагрэс); Wándel m -s, -, Wándlung f -, -en (перамены) вялі́кія зрухі ў свядо́масці людзе́й éinschneidende Wándlungen im Bewússtsein der Ménschen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

кулі́са, ‑ы, ж.

1. звычайна мн. (кулі́сы, ‑ліс). Плоскія часткі тэатральнай дэкарацыі, размешчаныя па баках сцэны адна за другой. Выйсці з-за куліс. Зайсці за кулісы. // перан.; чаго або якія. Тое, чым прыкрываюць што‑н., за чым хаваецца што‑н. Максім Танк з партыйных пазіцый глянуў за кулісы злавеснай барацьбы палітычных сіл, што разгарэлася пасля смерці Пілсудскага. У. Калеснік.

2. Рычаг або сістэма рычагоў для перамены ходу машыны.

3. Паласа, засаджаная ў 2–3 рады кукурузай, сланечнікам і інш., як сродак для захавання глебы ад высыхання і вымярзання ў засушлівых і маласнежных раёнах. // Паласа лесу паміж дзвюма дзялянкамі.

•••

За кулісамі — а) у тэатральным, акцёрскім асяроддзі. Мець знаёмых за кулісамі; б) тайна, скрытна, у неафіцыйнай абстаноўцы. Прадстаўнікам урада ЗША, відаць, давялося нямала папрацаваць за кулісамі Асамблеі. Кавалёў.

[Фр. coulisse.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

gorszy

gorsz|y

1. (параўнальная ступень ад zły) — горшы;

nie ma nic ~ego niż ... — няма нічога горшага, чым...;

coraz ~y — штораз горшы;

co ~a — (і) што яшчэ горш...;

2. ~e н. горшае;

zmiana na ~e — перамены да горшага

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)