Наперагонкі ’навыперадкі’ (Сл. ПЗБ). Ад перагна́ць ’апярэдзіць’, да словаўтварэння параўн. навы́перадкі ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

prześcignąć

зак. перагнаць; апярэдзіць; выперадзіць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

папераганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.

Перагнаць усіх, многіх або ўсё, многае. Папераганяць коней на другую пашу. Папераганяць лодкі на другі бок ракі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навы́перадкі, прысл.

Стараючыся перагнаць, выперадзіць іншага, адзін аднаго. Бегчы навыперадкі. □ Навыперадкі з кожнай хаты на выган хлапчукі ляцелі. Вялюгін. Птушынае царства навыперадкі выхвалялася сваімі галасамі. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераго́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. пераганяць — перагнаць (у 1 знач.).

2. Спец. Расшчапленне цвёрдых або вадкіх рэчываў награваннем. Сухая перагонка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перешиби́ть сов.

1. перабі́ць, мног. паперабіва́ць;

2. перен. (превзойти) прост. перагна́ць, вы́перадзіць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

начо́тчык, ‑а, м.

Чалавек, які многа чытае, але павярхоўна, дагматычна засвойвае прачытанае. Сваю прамову .. [Сардэчны] гаварыў з пафасам, у кожным сказе ўжываў «пад лозунгам», «дагнаць і перагнаць», «інтэнсіўнасць працы», «героіка будняў» і іншыя слоўцы гаваруна-начотчыка. Барашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апярэдзіць, абагнаць, перагнаць, выперадзіць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

пераплю́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.

Разм.

1. Плюнуць цераз што‑н.

2. Плюнуць далей за каго‑н. // перан. Перасягнуць, перагнаць каго‑н. у чым‑н. [Язэп:] — Цяпер .. [Сямён] стаў нават лепшым практыкам, чым тэарэтыкам. Пераплюнуў і нас з табою. Ляўданскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Нале́мбік ’слабіцельнае’ (Бяльк.). Відаць, са спалучэння на алембік (перагнаць), параўн. у слоўніку Насовіча пад алёмбік ’перагонны апарат, рэторта, куб’, вядомае з XVII ст.; ст.-бел. алембикъ (олембикъ) запазычана (Булыка, Лекс. запазыч., 94) са ст.-польск. alembik (< лац. alambicum, ад араб. al‑ ’aribiq).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)