па́русны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да паруса. // Прызначаны для шыцця парусоў. Парусныя іголкі.

2. Які мае парус (парусы); які перамяшчаецца пры дапамозе парусоў. Паруснае судна. Парусная лодка.

3. Які мае адносіны да суднаў з парусамі. Парусны спорт. Парусныя гонкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кунга́с

(карэйск. kungas)

вялікая лодка без палубы (грабная або парусная), якая пашырана на Далёкім Усходзе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

швертбо́т

(ням. Schwertboot, ад Schwert = літар. меч + Boot = шлюпка)

парусная яхта з высоўным кілем (швертам).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

па́русны Ségel -;

па́русная ло́дка Ségelboot n -(e)s, -e;

па́русны спорт Ségelsport m -(e)s, Ségeln n -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ло́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

1. Невялікае судна для плавання па вадзе. Парусная лодка. Маторная лодка. □ Лабановіч шпарка накіраваўся ў сяло, каб узяць лодку і плысці да Янкі. Колас.

2. Назва некаторых відаў невялікіх ваенных суднаў. Кананерская лодка. Падводная лодка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шала́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. Пласкадонная несамаходная баржа, якая служыць для пагрузкі і разгрузкі суднаў, для перавозкі грунту з землечарпальных снарадаў. Выгружаць зямлю з шаланды.

2. На Чорным моры — парусная пласкадонная рыбацкая лодка. Рыбацкія шаланды. □ На новую шаланду рыбакі З уловам невад выбіраюць. Корбан.

[Фр. chaland.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шала́нда

(фр. chaland, ад ар. śalandi)

1) невялікая баржа для пагрузкі і разгрузкі суднаў;

2) парусная пласкадонная рыбацкая лодка на Чорным моры.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Ла́йба 1 ’барліна, баржа, вялікая лодка з дзвюма будкамі грузападымальнасцю ў 5–10 т’ (Гарэц., Касп., Дэмб. 1, Яруш., Рам. 8, Нар. сл., КЭС, лаг.), ’вялікая парусная лодка з двума парусамі’ (ТСБМ). Укр. ла́йба, рус. лайб, ла́йба ’баржа, лодка’, ст.-рус. лоива ’судна ў наўгародцаў, немцаў, карэлаў’, польск. łajba ’баржа на Заходняй Дзвіне’, літ. laĩvas, laĩvė ’карабель’, laivà, лат. laĩva ’лодка’ — усе з фін. laiva ’лодка, судна’ (Фасмер, 2, 450–451; Бернекер, 686; Фрэнкель, 335; Слаўскі, 4, 434). Лаўчутэ (Балтизмы, 145), Блесэ (SB, 4, 1935–1936, 14) лічаць, што ў слав. мовах — гэта балтызм. З балт. моў слова было запазычана ў фінскія (Буга, Rinkt, 1, 309–311). Сюды ж лайбоўшчык ’шкіпер на лайбе’ (дзвін., Нар. сл.).

Ла́йба 2 ’вялікі воз для перавозкі сена’ (Сл. паўн.-зах.) — паводле Грынавецкене, запазычана з літ. láiva ’воз з кузавам’ (Сл. паўн.-зах. 2, 612). Сюды ж пераносныя: ла́йба ’карова з вялікім жыватом’, ла́йба, ла́йбіна ’вельмі тоўстая, здаровая жанчына’ (З нар. сл.), ’тоўсты чалавек’ (Сл. паўн.-зах.).

Лайба́ ’лаянка’ (Нас.). Да ла́яць. Утворана пры дапамозе суф. -ба, як і клятба, бажба, барацьба і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)