азбала́н
(ад гр. asbolos = куродым, сажа)
мінерал, водны вокісел марганцу, кобальту і нікелю пераменнага саставу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пермено́рм
[ням. Permenorm, ад perme(abel) = пранікальны + Norm = норма]
магнітна-мяккі сплаў нікелю з жалезам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАТЭРЖАКЕ́ТНАЯ ПЕЧ
(англ. water-jacket літар. вадзяная кашуля),
шахтавая плавільная печ, сценкі якой складзены з пустацелых метал. скрынак (кесонаў), што ахалоджваюцца вадой. Выкарыстоўваецца ў металургіі (пры вытв-сці свінцу, медзі, нікелю, волава).
т. 4, с. 39
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЫВЕ́ТРЫВАННЯ РАДО́ВІШЧЫ,
паклады карысных выкапняў, якія ўзніклі ў зоне хім. выветрывання горных парод у зямной паверхні. Фарміруюцца пры разлажэнні горных парод пад уздзеяннем вады, вуглекіслаты, кіслароду, а таксама арган. і неарган. кіслот. Адрозніваюць: інфільтрацыйныя радовішчы, якія ўзніклі ў выніку растварэння і пераадкладу рэчываў хімічна актыўнымі воднымі растворамі, што цыркулююць у глыбіні Зямлі (некаторыя радовішчы жалеза, медзі, нікелю, урану, самароднай серы); астаткавыя радовішчы, якія сфарміраваліся на паверхні Зямлі ў выніку вынасу вадой з горных парод растваральных злучэнняў і намнажэння ў астатку цяжкарастваральных каштоўных мінералаў (некаторыя радовішчы жалеза, марганцу, нікелю, баксітаў, кааліну, магнезіту).
т. 4, с. 302
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
інва́р
(англ. invar, ад лац. invariabilis = нязменны)
сплаў жалеза і нікелю; ужываецца для вырабу дэталяў дакладных вымяральных прыбораў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пермінва́р
[англ. perminvar, ад perme(ability) = пранікальнасць + invar(iable) = нязменны]
магнітна-мяккі сплаў нікелю з жалезам і кобальтам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
магнітастры́кцыя
(ад магніта- + лац. strictio = нацягванне)
змяненне формы або памераў цел (з нікелю, нікелевага ферыту і інш.) пры іх намагнічванні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пермало́й
[англ. permalloy, ад perm(eability) = пранікальнасць + alloy = сплаў]
сплаў нікелю з жалезам, часам з дабаўкай медзі, хрому, малібдэну, марганцу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АЛЮМЕ́ЛЬ
[ад алюм (іній) + (нік)ель],
сплаў на аснове нікелю з дамешкамі алюмінію (1,8—2,5%), марганцу (1,8—2,2%) і крэмнію (0,85—2,00%), часам цырконію і кобальту. Магнітны, пластычны, са спалучэннем тэрмаэл. уласцівасцяў і гарачатрываласці. Выкарыстоўваецца ў тэрмапарах (з храмелем) для вымярэння т-ры (20—1000 °C).
т. 1, с. 291
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
атаксі́т
(ад гр. ataksia = бязладдзе)
жалезны метэарыт, які змяшчае звыш 13% нікелю і складаецца з дробназярністай сумесі мінералаў камасіту і тэніту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)