Палу́ндра выкл. ’у мове маракоў і партовых грузчыкаў — вокрык, які ўжываецца ў значэнні «беражыся, падае зверху» або наогул перасцерагае аб небяспецы’ (ТСБМ). Праз рус. полу́ндра ’тс’, якое з гал. van onderen ’знізу’ з дысіміляцыяй н‑н > л‑н (гл. Фасмер, 3, 319).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спіса́цца, спішу́ся, спі́шашся, спі́шацца; спішы́ся; зак.
1. Звязацца з кім-, чым-н. праз перапіску.
С. са сваімі аднакурснікамі.
2. У маракоў, авіятараў і пад.: звольніцца, выйсці ў запас (спец.).
С. з карабля.
3. Зрасходавацца пры пісьме; прыйсці ў непрыгоднасць (пра аловак, пяро і пад.).
Стрыжань спісаўся.
|| незак. спі́свацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. спіса́нне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палу́ндра
(ад гал. val onder = падзенне ўніз)
выкрык, які перасцерагае аб небяспецы, у мове маракоў і партовых грузчыкаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
чырванафло́цец, ‑флотца, м.
Воінскае званне радавога саставу Ваенна-Марскіх Сіл СССР з 1935 да 1946 г., калі яно было заменена званнем «матрос». Калі б ведалі дзяўчаты. Што за служба ў іхніх хлопцаў, У адважных, слаўных хлопцаў — Маракоў-чырванафлотцаў. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ба́кір: на‑ба́кір (Нас.), укр. наба́ки́р. Запазычанне з польск. nabakier ’тс’ (< ням., з мовы маракоў, параўн. Back у слове Backbord ’левы борт’ і kehr! павяртай!’). Гл. Бернекер, 39–40; Брукнер, 12; Карловіч, Wyr. obce, 25; Фасмер, 1, 146–147; Рыхардт, Poln., 32; Кюнэ, Poln., 43. Рус. набекре́нь, магчыма, не сюды (гл. Фасмер, 1, 147).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прысусе́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
Разм. Сесці побач з кім‑н.; размясціцца каля каго‑н., далучыцца да каго‑н. На Міхася ніхто не звярнуў увагі. Ён прысуседзіўся на лаўцы. Асіпенка. Гудок прысуседзіўся да кампаніі маракоў у купэ, размешчаным побач. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сірэ́на, -ы, мн. -ы, -рэ́н, ж.
1. У грэчаскай міфалогіі: марская істота ў выглядзе жанчыны з хвастом рыбы, якая сваім мілагучным спевам заваблівала маракоў у гібельныя месцы.
2. мн. Атрад водных млекакормячых, якія жывуць у цёплых морах і рэках.
3. Прыбор для атрымання гукаў рознай вышыні (спец.).
4. Прыстасаванне для падачы рэзкіх, моцных гукавых сігналаў, а таксама гукі, якія падаюцца такім прыстасаваннем.
Раптам завыла с. аўтамашыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. У маракоў — паўгадзінны прамежак часу, які абазначаецца ўдарам у звон, а таксама ўдар звона, што абазначае гэты прамежак часу. Недзе зусім побач на караблі прабілі склянкі. Шлег.
2. толькі мн. (скля́нкі, ‑нак). Старадаўні шкляны пясочны суднавы гадзіннік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сленг
(англ. slang = жаргон)
жаргонныя словы або выразы ў англійскай вуснай мове, характэрныя для людзей пэўных прафесій, напр. маракоў, мастакоў і інш. (параўн. арго, жаргон).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
жарго́н
(фр. jargon)
мова якой-н. сацыяльнай групы, насычаная словамі і выразамі, уласцівымі толькі для дадзенай групы і незразумелымі для ўсіх астатніх (напр. акцёрскі ж., ж. маракоў).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)