◎ Кулды́каць2 ’невыразна гаварыць’ (Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг.). Гл. кулдыка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́мблер ‘механічны пераключальнік’ (ТСБМ). З англ.tumbler ‘тс’ < ‘перакульнік’, ‘акрабат’, ‘голуб-вяртун’, якое з tumble ‘падаць спатыкаючыся’, ‘перакульвацца, куляцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
somersault
[ˈsʌmərsɔlt]1.
n.
куля́ньне, пераку́льваньне n., са́льта, indecl., n.
2.
v.i.
куля́цца, пераку́львацца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Púrzelbaum
m -(e)s, -bäume
éinen ~ schlágen* — куля́цца, пераку́львацца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вурзець ’павольна ісці, плесціся’ (Янка Купала, Ванк. дыс.). Няясна; магчыма, звязана з ву́рзаць ’хлябтаць, сёрбаць’ або з ву́рда ’буркаўка, вяртушка’, тады зыходная форма была б *вурдзець ’куляцца, бурчаць’, відаць, гукапераймальнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пярэ́кулі ’від ткання’ (Ян.). Відаць, не можа разглядацца асобна ад пярэ́куль ’перакульваючыся, куляючыся’ (Шат.; ашм., Стан.), пярэ́кулам ’перавалам’ (Нас.), што да куля́цца, куля́ць (гл.); магчыма, пры тканні парушаецца звычайны парадак дзеяння. Гл. таксама пераку́лам ’дагары нагамі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
romp
[rɑ:mp]
v.i.
1) го́цаць, го́йсаць; куля́цца
2) лёгка выйграва́ць
to romp in — зь лёгкасьцю дабе́гчы да мэ́ты, вы́йграць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Кату́рхаць ’трэсці, калыхаць’ (Сцяшк. МГ, БРС). Няяснае слова. Магчыма, нейкае гібрыднае ўтварэнне. Параўн. рус.дыял.котура́ться ’куляцца’, котуря́ть ’штурхаць’. Першая частка катур‑хаць, можа, звязана з дзеясловам тыпу рус.котуря́ть, а другая трансфармавалася пад уплывам штурха́ць (інакш цяжка вытлумачыць з’яўленне элемента «х» у разглядаемым дзеяслове). Магчымы камбінацыі дзеяслова штурхаць з «прэфіксамі» ка‑, ко‑ і спрашчэннем кансанантнай групы шт > т (з якіх прычын?). Параўн. нарэшце існаванне «комплекса» котур‑ (прасл.*koturati): рус.дыял.котура́ться ’куляцца’, славен.kotúrati ’капіць’, серб.-харв.коту̀рати ’вярцець’, ’каціць’ (паводле Трубачова, Эт. сл., 11, 209, дзеяслоўны інтэнсіў, утвораны ад *kotiti ’капіць’ «узмацняльным суфіксам» *‑ur‑a‑ti).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
fajtać
незак.
1. матляць, махаць;
fajtać ogonem — матляць хвастом;
2.куляцца, перакульвацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Турля́цца ‘штурхацца, піхацца’ (Жд. 3, ТС). Параўн. укр.турля́ці ‘піхаць, ганяць’, рус.турля́ться ‘кідацца, піхацца’, польск.turlać sie ‘куляцца’, мажліва, сюды і славен.turláti ‘праколваць, пранізваць’, адносна якога Сной (Бязлай, 4, 250) сцвярджае: «вакалізм славянскага кораня няясны, мажліва, экспрэсіўны». Вытворнае ад гукапераймальнага па паходжанні турліць, гл. Польск.turlać разглядаюць як варыянт tulać ‘каціць, куляць’ (Варш. сл.). Сюды ж турля́жка ‘тачка, вазок на двух колах вазіць зямлю’ (Ласт.).