нага́йка 1,
гл. нагайцы.
нага́йка 2, ‑і, ДМ ‑цы; Р мн. ‑гаек; ж.
Кароткі раменны плецены бізун. У запыленым паветры апісвалі кругі казацкія нагайкі. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
krąg, kręgu
м. круг, кола;
kręgi pod oczyma — кругі пад вачыма;
zataczać kręgi — апісваць кругі;
zaczarowany krąg — зачараванае кола;
krąg znajomych — кола знаёмых
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Кручы́на ’сум’ (Бяльк.). Укр. кручина, рус. кручина ’тс’. Параўн. далей рус.-ц.-слав. кручина ’жоўць; эпілепсія’, польск. kręcz ’сутаргі’, славен. kročiti ’выгібацца’. Зводзіцца да першаснага kręto (< kręgъ) (Слаўскі, 3, 102). Параўн. кругі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
канцэ́нтры, ‑аў; адз. канцэнтр, ‑а, м.
1. Кругі рознай велічыні, але з агульным цэнтрам.
2. Паслядоўныя ступені ў навучанні, якія звязаны адзінствам зместу, але адрозніваюцца па складанасці і аб’ёму. Першы канцэнтр. Другі канцэнтр.
[Ад лац. con — з, разам і centrum — цэнтр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакалыха́ць, ‑лышу, ‑лышаш, ‑дыша; зак., каго-што або чым.
Калыхаць некаторы час. Тры тупаносыя самалёты праляцелі над ясакарам і замест таго, каб кідаць бомбы, страляць, зрабілі над натоўпам людзей тры кругі і пакалыхалі крыллем. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасмыкну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Зрабіць сутаргавы, нервовы рух; сутаргава перакрывіцца. Плечы ў маці перасмыкнуліся, як ад нечаканага дотыку халоднага. Шамякін. Перад вачыма дзяўчыны заскакалі нейкія кругі, твар яе балюча перасмыкнуўся. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гло́рыя
(лац. gloria = арэол)
каляровыя кругі вакол ценю прадмета, калі цень падае на хмару або згустак туману (у гарах або пры палёце самалёта).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
канцэнтры́чны
(ад лац. con = з, разам + цэнтр)
1) які мае агульны цэнтр (напр. к-ыя кругі);
2) заснаваны на канцэнтрызме (напр. к-ая сістэма навучання).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пракалясі́ць, ‑ляшу, ‑лясіш, ‑лясіць; зак.
Разм.
1. Прайсці, праехаць пэўную адлегласць пятляючы, робячы кругі. Мост, як і трэба было чакаць, аказаўся разбураны, і мы пракалясілі яшчэ некалькі дзесяткаў кіламетраў. Марціновіч.
2. Калясіць некаторы час. Пракалясіць усю ноч па лесе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плёскацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Плюхацца. Бліскучаю сталёваю стужкаю ззяе Прыпяць, і толькі ў глыбозных чорных бухтах яе плёскаюцца самы, узнімаючы срэбныя кругі-абручы. Колас. Хлапчук радасна плёскаўся ў начоўках і смяяўся. Шамякін. Вада ў вёдрах зазыбалася і пачала плёскацца цераз краі. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)