астрако́мпас

(астра- + компас)

прыбор для арыентацыі па нябесных свяцілах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

жырако́мпас

(ад гр. gyros = кола, круг + компас)

тое, што і гіракомпас.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

busola

ж.

1. компас; бусоль;

2. перан. паказальнік; кіраўніцтва

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

дапамагчы́, -магу́, -мо́жаш, -мо́жа; -мо́г, -магла́, -ло́; зак.

1. каму. Аказаць дапамогу, пасадзейнічаць у чым-н.

Д. ў рабоце.

Д. распрануцца.

2. каму. Падтрымаць матэрыяльнымі сродкамі.

Д. грашамі.

Д. будаўнічымі матэрыяламі.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), каму-чаму. З’явіцца сродкам для дасягнення мэты.

Лякарства дапамагло.

Компас дапамог зарыентавацца ў лесе.

◊

Дапамагчы гору (разм.) — выратаваць з цяжкага становішча.

|| незак. дапамага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

радыёко́мпас

(ад радыё- + компас)

радыёнавігацыйная прылада для вызначэння курсу самалёта ці карабля.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шлю́пачны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да шлюпкі, прызначаны для яе. Шлюпачны компас. Шлюпачны кіль. // Прызначаны для вырабу, рамонту ці захоўвання шлюпак. Шлюпачныя майстэрні. // Які праводзіцца, здзяйсняецца пры дапамозе шлюпкі, шлюпак. Шлюпачныя спаборніцтвы. Шлюпачнае плаванне. Шлюпачны пераход.

2. Звязаны з плаваннем на шлюпках, з іх абслугоўваннем. Шлюпачная каманда.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

арыентава́ць

1. ori¦entíeren vt; éinordnen vt (карту, компас);

2. перан. ori¦entíeren vt; áusrichten vt (на што-н. auf A)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

авіяко́мпас

(ад авія- + компас)

аэранавігацыйная прылада, якая паказвае курс лятальнага апарата адносна магнітнага і геаграфічнага мерыдыянаў, зададзенага напрамку ці напрамку на радыёмаяк.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бусо́ль

(фр. boussole, ад іт. bussola = компас)

1) геадэзічны інструмент для вымярэння гарызантальных вуглоў на мясцовасці;

2) артылерыйскі прыбор, які ўяўляе сабой спалучэнне компаса з вугламерным крутам і аптычным прыборам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дапамагчы́, ‑магу, ‑можаш, ‑можа; пр. дапамог, ‑магла, ‑ло; заг. дапамажы; зак., каму-чаму.

1. Аказаць дапамогу, пасадзейнічаць у чым‑н. Дапамагчы ў рабоце. Дапамагчы распрануцца. □ [Булай] заўсёды заступіцца, дапаможа, калі хто са сваіх рабочых трапіць у бяду. Шыцік. І службу служы, і сябру дапамажы. З нар. // Падтрымаць матэрыяльнымі сродкамі. Дапамагчы грашамі. Дапамагчы будаўнічымі матэрыяламі. // Аказаць медыцынскую дапамогу. [Санітарка] спяшаецца, каб у час дапамагчы параненаму. Колас.

2. З’явіцца сродкам для каго‑н. у дасягненні якой‑н. мэты. Компас дапамог сарыентавацца на мясцовасці. Мінеральныя ўгнаенні дапамаглі калгаснікам павысіць ураджайнасць палёў. // Даць жаданы вынік, прынесці карысць. Лякарства дапамагло. Угаворы дапамаглі.

•••

Дапамагчы гору (бядзе) — выратаваць з бяды, з цяжкага становішча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)