мата́ць I несов.

1. мота́ть;

м. ні́ткі — мота́ть ни́тки;

2. (двигать из стороны в сторону чем-л.) кача́ть; болта́ть; мота́ть, маха́ть;

м. галаво́й — мота́ть (кача́ть) голово́й;

м. на́гамі — болта́ть нога́ми;

м. ху́сткай — мота́ть (маха́ть) платко́м;

м. на вус — мота́ть на ус

мата́ць II несов., разг. (нерасчётливо тратить) мота́ть, транжи́рить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Кача́ць ’качаць’ (ТСБМ, БРС, Касп., Сцяшк. МГ); ’качаць бялізну’, ’качаць, валяць’, ’раскачваць цеста’ і г. д. Параўн. ст.-рус. качати ’гайдаць, хістаць’, рус. кача́ть ’калыхаць, хістаць’, укр. кача́ти ’катаць’, ’качаць бялізну’, ’качаць цеста’. Далей параўн. польск. дыял. kociać się ’качацца, валяцца і да т. п.’, чэш. káceti ’валіць, разбураць’, káceti se ’валіцца’, ст.-славац. káceť ’рубіць (лес)’, славац. (дыял.) kácat sa ’хістацца’. У аснове гэтага дзеяслова са шматлікай семантыкай, але досыць празрыстай формай, ляжыць зыходнае *katjati (), якое з’яўляецца ітэратыўна-дуратыўным утварэннем да прасл. *kotiti. Пры гэтым атрымліваецца аблаўтная форма вакалізма (a < ō < о). Параўн. Трубачоў, Эт. сл., 164.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ківа́ць несов.

1. кача́ть; пока́чиватъ; (головой — ещё) кива́ть;

2. (раскачивая) шата́ть;

к. на каго́е́будзь — (сва́ливать) кива́ть на кого́-л.;

к. па́льцам — кива́ть па́льцем

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

качну́ть сов., однокр.

1. калыхну́ць, скалыхну́ць, гайдану́ць; гушкану́ць;

2. хістану́ць, хісну́ць, калыхну́ць, калыўну́ць;

3. вагану́ць, зыбану́ць, зы́бнуць;

4. кіўну́ць; крутну́ць;

5. калыхну́ць, махну́ць;

6. падкі́нуць, гушкану́ць, качну́ць; см. кача́тьI;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кача́ць несов.

1. в разн. знач. ката́ть;

к. шар — ката́ть шар;

к. бялі́зну — ката́ть бельё;

к. галу́шкі — ката́ть галу́шки;

2. (подкидывать на руках, выражая радость, уважение) кача́ть;

3. валя́ть;

к. у муцэ́ — валя́ть в муке́;

4. опроки́дывать, вали́ть;

ве́цер кача́е слупы́ — ве́тер опроки́дывает (ва́лит) столбы́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кача́ниеI

1. калыха́нне, -ння ср., гайда́нне, -ння ср.; гу́шканне, -ння ср.; люля́нне, -ння ср.;

2. хіста́нне, -ння ср., калыха́нне, -ння ср., калыва́нне, -ння ср.;

3. вага́нне, -ння ср., зы́банне, -ння ср.;

4. ківа́нне, -ння ср.; кручэ́нне, -ння ср.;

5. калыха́нне, -ння ср., маха́нне, -ння ср.;

6. падкіда́нне, -ння ср., гу́шканне, -ння ср., кача́нне, -ння ср.; см. кача́тьI.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закруці́ць сов.

1. (крутя, завинтить, ввернуть внутрь) завинти́ть, заверну́ть;

з. га́йку — завинти́ть (заверну́ть) га́йку;

2. (поворачивая) закры́ть, заверну́ть;

з. кран — закры́ть (заверну́ть) кран;

3. (крутя, завить) закрути́ть;

з. ву́сы — закрути́ть усы́;

4. (обвивая кругом, намотать) закрути́ть, замота́ть;

з. ша́лік вако́л шы́і — закрути́ть (замота́ть) шарф вокру́г ше́и;

5. (заставить кругообразно двигаться) закружи́ть;

ён узя́ў яе́ за ру́кі і ~ці́ў па ха́це — он взял её за́ руки и закружи́л по ко́мнате;

6. (начать вертеть; поднять вихрем что-л.) закрути́ть, заверте́ть, взви́хри́ть;

ве́цер ~ці́ў лі́сце — ве́тер закрути́л (заверте́л, взви́хри́л) ли́стья;

7. (придать вращательное движение) закрути́ть;

з. ко́ла — закрути́ть колесо́;

8. (упаковать, обернуть) заверну́ть;

з. паку́пку ў папе́ру — заверну́ть поку́пку в бума́гу;

з. но́гі ў ко́ўдру — заверну́ть но́ги в одея́ло;

9. (начать качать из стороны в сторону) замота́ть;

з. галаво́й — замота́ть голово́й;

10. прост. (сказать) заверну́ть, закрути́ть;

ну і ~ці́ў! — ну и заверну́л (закрути́л)!;

11. без доп. (о метели) заверну́ть, подня́ться;

завіру́ха ~ці́ла — мете́ль заверну́ла (подняла́сь);

у мазга́х ~ці́лабезл. дурь в го́лову пришла́;

з. галаву́ — вскружи́ть го́лову

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)