самаро́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Рознай велічыні кавалкі металу (звычайна каштоўнага), якія сустракаюцца ў прыродзе ў хімічна чыстым выглядзе.

С. золата.

2. перан. Чалавек з прыроднымі здольнасцямі, якія выявіліся самастойна, без сістэматычнай адукацыі, выхавання.

Музыкант-с.

|| прым. самаро́дкавы, -ая, -ае.

Самародкавае золата.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пазало́та, -ы, ДМ -ло́це, ж.

Тонкі слой золата на паверхні чаго-н.

Гадзіннік з пазалотай.

|| прым. пазало́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

саморо́дочный горн. самаро́дкавы;

саморо́дочное зо́лото самаро́дкавае зо́лата.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Сухазло́тка ’тонкія пласцінкі золата для аздобы, сусальнае золата’ (Гарэц.), параўн. укр. сухозоло́тица ’тс’. Відавочна, па фанетычных прыкметах паланізм; параўн. сухапазлача́ны ’колер фарбы пад золата’ (Варл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bullion [ˈbʊliən] n. злі́так зо́лата або́ серабра́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

лігату́ра, -ы, ж. (спец.).

1. Прымесь медзі ці волава да золата, серабра для надання ім большай цвёрдасці.

2. Дапаможны сплаў, які дабаўляецца ў метал у плавільнай печы.

3. Нітка, якой перавязваюць крывяносныя сасуды пры аперацыі.

4. Знак, які састаўлены з элементаў двух (ці больш) пісьмовых знакаў, напр., Æ.

|| прым. лігату́рны, -ая, -ае.

Лігатурнае золата.

Л. шоўк.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

залатано́сны, ‑ая, ‑ае.

Які мае ў сваім саставе золата, багаты на золата. Залатаносны пясок. Залатаносная жыла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

золатаздабы́ча, ‑ы, ж.

Здабыча золата.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаро́дкавы горн. саморо́дковый, саморо́дочный;

~вае зо́лата — саморо́дковое (саморо́дочное) зо́лото

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

залаты́, -а́я, -о́е.

1. гл. золата.

2. у знач. наз. залаты́, -о́га, мн. -ы́я, -ы́х, м. Манета з золата, чырвонец.

3. Колеру золата, бліскуча-жоўты.

Залатыя валасы.

Залатая восень.

4. перан. Шчаслівы, радасны.

З. час.

З. век.

5. перан. Цудоўны, выдатны.

З. чалавек.

Залатыя рукі (умелыя).

6. перан. Дарагі, любімы.

Залатыя мае дзеткі.

○

Залатое сячэнне (спец.) — гарманічная прапорцыя, у якой адна частка адносіцца да другой, як усё цэлае да першай часткі.

◊

Залатая моладзь — пра моладзь з забяспечаных слаёў грамадства, якая вядзе марнатраўнае жыццё.

Залатая сярэдзіна — пра спосаб дзеяння, пры якім пазбягаюць крайнасцей, рызыкі, смелых рашэнняў.

Залатое вяселле (разм.) — пяцідзесяцігоддзе сямейнага жыцця.

Залатое дно — пра невычэрпную крыніцу багацця, даходу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)