зніка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да знікнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зніка́ць ’пераставаць існаваць’. Рус. сника́ть ’панікаць’, укр. зникати ’знікаць’, польск. znikać ’тс’, чэш. кніжн. znikati, славац. уст. zniknút, славен. znikniti ’прайсці’, ’знікнуць’, izníkniti ’знікнуць’, серб.-харв. ѝзникнути ’ўзысці (пра расліну)’, ’узнікнуць, ’з’явіцца’, балг. изнѝквам ’узнікнуць, панікнуць’, макед. изникне ’знікнуць’, ’узыйсці’. Ц.-слав. изникнѫти ’знікнуць’, съникнѫти ’заглядваць уперад’, съницати ’наглядаць’ (Міклашыч, Lex. paleosl.), ст.-рус. изницати ’ўзнікаць’. З прэфіксам z‑ (< jьz ці sъn‑) ад дзеяслова nikati (гл. нікнуць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ізгі́нуць ’прапасці’ (Нас., Касп.), ’быць украдзеным’ (Нас.); параўн. рус. дыял. изги́нуть ’знікнуць, прапасці’, ’згінуць’, ст.-рус. изгинути ’згінуць, загінуць’, ’адпасці, знікнуць’. Гл. згінуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сце́рціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., сатрэ́цца; сцёрся, сце́рлася; зак.
1. Знікнуць ад выцірання, трэння або ўздзеяння якіх-н. знешніх прычын.
Надпіс на пліце сцёрся.
Лямка ад сумкі сцерлася.
2. перан. Прапасці, знікнуць.
Многія даты сцерліся ў памяці.
3. Ад доўгага ўжывання, трэння стаць тонкім, зменшыцца ў аб’ёме, атрымаць пашкоджанне.
Брусок сцёрся.
Манета сцерлася.
|| незак. сціра́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
накры́цца, -ры́юся, -ры́ешся, -ры́ецца; зак.
Пакрыцца, прыкрыцца чым-н. зверху.
Н. шынялём.
◊
Хвастом накрыцца (разм., неадабр.) — знікнуць, учыніўшы што-н.
|| незак. накрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́чнасць, -і, ж.
Працяг часу без пачатку і канца; вельмі доўгі час.
Не бачыліся цэлую в. (вельмі працяглы час; разм.). Кануць у в. (бясследна знікнуць).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вільну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
1. Аднакр. да віляць (у 1, 2 знач.).
2. Разм. Хутка знікнуць. Вільнуць за дзверы.
•••
Хвастом вільнуць — раптоўна знікнуць, дзе і дзецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смы́ться
1. змы́цца, мног. пазмыва́цца;
2. перен., разг. змы́цца, зні́кнуць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
унырну́ть сов.
1. разг. унырну́ць;
2. перен., прост. схава́цца, зні́кнуць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адчы́сціцца, -чы́шчуся, -чы́сцішся, -чы́сціцца; зак.
Стаць чыстым або (пра бруд) знікнуць пасля чысткі.
А. ад пылу пасля дарогі.
Пляма на рукаве адчысцілася.
|| незак. адчышча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)