даста́рчыць

‘здабыць што-небудзь з цяжкасцю, вялікім стараннем’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. даста́рчу даста́рчым
2-я ас. даста́рчыш даста́рчыце
3-я ас. даста́рчыць даста́рчаць
Прошлы час
м. даста́рчыў даста́рчылі
ж. даста́рчыла
н. даста́рчыла
Загадны лад
2-я ас. даста́рчы даста́рчыце
Дзеепрыслоўе
прош. час даста́рчыўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

панасыса́ць

‘пры дапамозе ссання атрымаць, здабыць чаго-небудзь (пра вадкасць)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. панасыса́ю панасыса́ем
2-я ас. панасыса́еш панасыса́еце
3-я ас. панасыса́е панасыса́юць
Прошлы час
м. панасыса́ў панасыса́лі
ж. панасыса́ла
н. панасыса́ла
Загадны лад
2-я ас. панасыса́й панасыса́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час панасыса́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́плавіць, -плаўлю, -плавіш, -плавіць; -плаўлены; зак., што.

Плавячы, здабыць.

В. жалеза з руды.

|| незак. выплаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. вы́плаўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

carry off

вы́йграць, здабы́ць (узнагаро́ду)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

chalk one up

здабы́ць перава́гу

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

здабыва́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. здабываць — здабыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здабы́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад і здабыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́рубіць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; зак., што.

Здабыць руду, вугаль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дабы́ць ’здабыць’, дабыва́ць ’здабываць’. Агульнаславянскі дзеяслоў праславянскага характару. Параўн. укр. добу́ти ’здабыць, набыць, дастаць’, рус. добы́ть дастаць, набыць і г. д.’, ст.-рус. добыти ’набыць, здабыць; дажыць’, чэш. dobyti ’здабыць, набыць, зарабіць; завалодаць, авалодаць; дастаць, выцягнуць’, славац. dobyť ’захапіць, авалодаць; дабыць, дабіцца’, в.-луж. dobyć ’астацца; здабыць, зарабіць; авалодаць, захапіць, перамагчы’, н.-луж. dobyś ’астацца, выцерпець да канца’, польск. dobyć ’астацца, прабыць; выцягнуць, дастаць; захапіць, авалодаць’, балг. доби́я ’здабыць; раджаць’, серб.-харв. до̀бити ’здабыць, атрымаць’, славен. dobíti ’атрымаць і да т. п.’ Прасл. *dobyti (прэфікс *do + дзеяслоў *byti). Агляд форм гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 47–48. Не вельмі ясным застаецца пытанне аб першапачатковым значэнні слова. Некаторыя даследчыкі мяркуюць, што зыходзіць трэба з ’раджаць’ (агляд гл. Махэк₂, 122). Паводле Трубачова (там жа, 48), лепш думаць, што гэта апошняе з’яўляецца мясцовым сінонімам. Махэк услед за Матлам (гл. Махэк₂, 122) лічыць, што развіццё семантыкі ішло так, як у лац. слова pecu ’жывёла’ > ’маёмасць, грошы’. Зыходным, паводле Махэка, для *dobyti з’яўляецца ’нарадзіць’. Гэта значэнне было агульным, але сёння захавалася ў балг. мове.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

драгі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што (спец.).

1. Паглыбіць (паглыбляць) дно пры дапамозе драгі.

2. Здабыць (здабываць) што-н. з дапамогай драгі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)