забудава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., што.
Заняць пад будынак які-н. участак.
|| незак. забудо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. забудо́ўванне, -я, н. і забудо́ва, -ы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дыятрапі́зм
(ад дыя- + трапізм)
выгінанне органаў раслін, пры якім яны імкнуцца заняць становішча, перпендыкулярнае напрамку дзеяння раздражняльніка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
поразвле́чь сов., разг. (тро́хі) заба́віць, (тро́хі) пазабаўля́ць, (тро́хі) развесялі́ць; (тро́хі) заня́ць; см. развле́чь;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
акупі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Заняць (займаць) узброенымі сіламі чужую тэрыторыю без атрымання на гэта суверэнных правоў. // перан. Разм. Заняць, захапіць пэўнае месца, памяшканне. Брыгадзіры і аграномы.. акупіравалі ўсю кантору. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Развалі́цца ’разбурыцца’ (лід., Сл. ПЗБ), ’шырока рассесціся, заняць шмат месца’ (Сцяшк. Сл.), развалі́ць ’раскідаць, разбурыць’ (Сцяшк.). Ад раз- і валі́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адасо́біцца, -блюся, -бішся, -біцца; зак.
1. Выдзеліцца з агульнага, заняць асобае, ізаляванае становішча.
2. Адмежавацца ад людзей.
А. ад кампаніі сяброў.
|| незак. адасабля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. адасабле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акапа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
1. Выкапаць і заняць акоп (акопы) для абароны ад варожага агню.
Салдаты акапаліся.
2. перан. Знайсці сабе зручны, спакойны прытулак (разм.).
|| незак. ако́пвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засялі́ць, -сялю́, -се́ліш, -се́ліць; -се́лены; зак., што.
Пасяліўшыся або пасяліўшы каго-н. дзе-н., заняць, насяліць цалкам.
Навасёлы засялілі край.
З. дом.
|| незак. засяля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. засяле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цэ́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; незак.
1. Накіроўваць зброю на каго-, штон.
Ц. ў мішэнь.
2. перан. Мець намер завалодаць чым-н., заняць якое-н. становішча.
Ц. на выгаднае месца па службе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засялі́ць, ‑сялю, ‑селіш, ‑селіць; зак., што.
1. Запоўніць, заняць жыхарамі, насельнікамі. Засяліць дом. Засяліць інтэрнаты студэнтамі.
2. Пасяліўшыся, заняць. Як ніколі, мы сілай багаты цяпер, — Неўзабаве планеты Навокал заселім. Дзеружынскі. У адну сонечную, ціхую раніцу дрэвы паркаў засялілі крыклівыя гракі. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)