Ла́жа ’плата за размен грошай’ (Гарэц., Нас.), укр.ла́жа ’задатак’, ’надбаўка’, польск.laża ’даплата’, ’прыбытак ад размену грошай’. Бел. лексема запазычана з польск. мовы (Слаўскі, 5, 73), у якой laża < іт.lʼaggio, якое з agio ’выгода’ пры пасрэдніцтве ст.-ням.lage, laže (XVI ст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
deposit1[dɪˈpɒzɪt]n.
1. дэпазі́т; укла́д (у банку);
a deposit account дэпазі́тны раху́нак
2. узно́с; зада́так
3.geol. за́леж;
coal deposits за́лежы ву́галю
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Áufgeld
n -(e)s, -er надба́ўка, дапла́та; зада́так
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zaliczka
zaliczk|a
ж. аванс; задатак;
tytułem ~i — авансам
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Разм. Узяць задатак пад якую‑н. службу, работу пры дагаворы з кім‑, чым‑н. Запрадацца замежнай разведцы.// Поўнасцю падпарадкавацца каму‑н. за якія‑н. выгады. — Не трэба нам і настаўнік, што за аб’едкі з панскага стала запрадаўся панам з душою!Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разм. Папярэдне дамовіцца аб продажы каго‑, чаго‑н., атрымаўшы пры гэтым задатак. Запрадаць ураджай. □ — Гэта работа — плод многіх шуканняў, гэта адзіная мэта і вялікая мая праца... Я нікому яе не запрадаваў.Самуйлёнак.
запрада́ць2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак.да запрасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zadatek, ~ku
zadat|ek
м.
1.задатак; залог; абяцанне;
dać ~ek — даць задатак;
~ek przyjaźni — залог сяброўства;
2.часцеймн. ~ki — задаткі;
wrodzone ~ki — прыродныя задаткі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прыцані́цца, ‑цанюся, ‑цэнішся, ‑цэніцца; зак.
Разм. Збіраючыся купіць што‑н., спытаць пра цану; прытаргавацца. Напарнік, ці кампаньён.., [Платона] вярнуўся дадому з добрай навіною: ён нагледзеў адзін паравік, прыцаніўся да яго і ўжо даў задатак.Ракітны.[Чарнушкі] былі самі такія ж, як людзі, што снавалі перад імі, — някідкія, разважлівыя палешукі, ледзь не кожны з якіх сто разоў прыцэніцца, перш чым купіць.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zadawać
незак.
1. задаваць, даваць; падаваць;
2. наносіць; прычыняць;
3.уст. даваць задатак
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
зака́з1, ‑у, м.
1. Даручэнне або просьба зрабіць, выканаць што‑н. Браць заказ. □ Прыносіць бабуля Івану заказ на чаравікі і задатак.Якімовіч.[Змітрака] здзівіла, што афіцыянтка, не атрымаўшы заказу, прынесла ўсё сама.Ваданосаў.
2. Заказаная рэч. Разнесці гатовыя заказы.
•••
Як на заказ; як па заказу — пра тое, што адпавядае якому‑н. патрабаванню, з’яўляецца ўзорным, выдатным. Дні пагодныя, як на заказ.Мележ.— Надвор’е, як па заказу, — сустрэў Мальвіну Леванок.Стаховіч.
зака́з2, ‑у, м.
Уст. Забарона.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)