Ла́жа ’плата за размен грошай’ (Гарэц., Нас.), укр. ла́жазадатак’, ’надбаўка’, польск. laża ’даплата’, ’прыбытак ад размену грошай’. Бел. лексема запазычана з польск. мовы (Слаўскі, 5, 73), у якой laża < іт. lʼaggio, якое з agio ’выгода’ пры пасрэдніцтве ст.-ням. lage, laže (XVI ст.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

deposit1 [dɪˈpɒzɪt] n.

1. дэпазі́т; укла́д (у банку);

a deposit account дэпазі́тны раху́нак

2. узно́с; зада́так

3. geol. за́леж;

coal deposits за́лежы ву́галю

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ufgeld

n -(e)s, -er надба́ўка, дапла́та; зада́так

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

zaliczka

zaliczk|a

ж. аванс; задатак;

tytułem ~i — авансам

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

запрада́цца, ‑дамся, ‑дасіся, ‑дасца; ‑дадзімся, ‑дасцеся, ‑дадуцца; зак.

Разм. Узяць задатак пад якую‑н. службу, работу пры дагаворы з кім‑, чым‑н. Запрадацца замежнай разведцы. // Поўнасцю падпарадкавацца каму‑н. за якія‑н. выгады. — Не трэба нам і настаўнік, што за аб’едкі з панскага стала запрадаўся панам з душою! Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запрада́ць 1, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць; ‑дадзім, ‑дасце, ‑дадуць; зак., каго-што.

Разм. Папярэдне дамовіцца аб продажы каго‑, чаго‑н., атрымаўшы пры гэтым задатак. Запрадаць ураджай. □ — Гэта работа — плод многіх шуканняў, гэта адзіная мэта і вялікая мая праца... Я нікому яе не запрадаваў. Самуйлёнак.

запрада́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да запрасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zadatek, ~ku

zadat|ek

м.

1. задатак; залог; абяцанне;

dać ~ek — даць задатак;

~ek przyjaźni — залог сяброўства;

2. часцей мн. ~ki — задаткі;

wrodzone ~ki — прыродныя задаткі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

прыцані́цца, ‑цанюся, ‑цэнішся, ‑цэніцца; зак.

Разм. Збіраючыся купіць што‑н., спытаць пра цану; прытаргавацца. Напарнік, ці кампаньён.., [Платона] вярнуўся дадому з добрай навіною: ён нагледзеў адзін паравік, прыцаніўся да яго і ўжо даў задатак. Ракітны. [Чарнушкі] былі самі такія ж, як людзі, што снавалі перад імі, — някідкія, разважлівыя палешукі, ледзь не кожны з якіх сто разоў прыцэніцца, перш чым купіць. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zadawać

незак.

1. задаваць, даваць; падаваць;

2. наносіць; прычыняць;

3. уст. даваць задатак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

зака́з 1, ‑у, м.

1. Даручэнне або просьба зрабіць, выканаць што‑н. Браць заказ. □ Прыносіць бабуля Івану заказ на чаравікі і задатак. Якімовіч. [Змітрака] здзівіла, што афіцыянтка, не атрымаўшы заказу, прынесла ўсё сама. Ваданосаў.

2. Заказаная рэч. Разнесці гатовыя заказы.

•••

Як на заказ; як па заказу — пра тое, што адпавядае якому‑н. патрабаванню, з’яўляецца ўзорным, выдатным. Дні пагодныя, як на заказ. Мележ. — Надвор’е, як па заказу, — сустрэў Мальвіну Леванок. Стаховіч.

зака́з 2, ‑у, м.

Уст. Забарона.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)