Разм.Дзеяннеістанпаводлезнач.дзеясл.гібець. Народ не вінават у тым, што ён гібее ў невуцтве. Вінаваты тыя, хто кінуў яго ў цемру, асудзіў на фізічнае, маральнае і інтэлектуальнае гібенне.«Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
verkümmern
vi(s) гі́нуць, гібе́ць
die Industríe verkümmert — прамысло́васць прыхо́дзіць да заняпа́ду
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Пнець ’гібець, карчэць’ (ТС). Паланізм. Параўн. польск.рпіес ’вісець, быць падвешаным, распятым’, якое з чэш.pneti, pniti ’быць распятым’ (Варш. сл., 4, 274; Махэк₂, 464), што да зыходнага *pęłi, *рьпе‑ ’прыбіць, прыкаваць’ (Банькоўскі, 3, 636), параўн. pacnkifb (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзіку́нства, ‑а, н.
1. Уласцівасць і стан дзікунскага; дзікасць. У Караліне меўся адбыцца сход сялян, які павінен быў вырашыць пытанне, ці жыць калектыўна, ці гібець у аднаасобніцкім дзікунстве.Сабаленка.
2. Паводзіны, учынкі дзікуна. — Вось яшчэ дзікунства! Да чалавека нельга зайсці. Выдумалі.Шамякін.Даведаўшыся, Загорскі пачаў судзіць сябе і забойцу. Так, гэтаму варварству і дзікунству няма апраўдання.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гні́сціігніць, гнію, гніеш, гніе; пр. гніў, ‑ла, ‑ло; незак.
1. Разбурацца, станавіцца гнілым ад дзеяння мікраарганізмаў. Гніць у зямлі. □ На зямлі гніюць пакрытыя мохам камлі лясных волатаў.В. Вольскі.[Леўчык] ніколі добра не з’еў, не знасіў добрай адзежыны, а ў самога свіран дабра гніе.Чарнышэвіч.//перан. Занепадаць, разлагацца. Сацыялістычная сістэма развіваецца, капіталістычная — гніе.
2.перан. Цярпець гора, мукі; гібець. Гніць у турме. Гніць у акопах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
vegetable[ˈvedʒətəbl]n.
1. раслі́на;
the vege table king dom раслі́нны свет
2.pl.vege tables гаро́дніна;
a vegetable garden агаро́д;
a vegetable dish сала́тніца;
vegetable oil але́й;
vegetable soup суп з гаро́дніны
3. вя́лы чалаве́к;
lead a vegetable lifeгібе́ць, марне́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Ны́дзіць ’цягнуць на ваніты; ныць, в балець’ (Сл. ПЗБ), ’маркоціцца, ныць, знемагаць ад нуды’; чахнуць; затыхацца (пра рыбу)’ (ТС), ’капрызіць’ (Сцяшк. Сл.), укр.пидіти ’гібець, знемагаць, маркоціцца’, рус.дан.ныдить ’бурчаць, быць незада воленым’. Звязана чаргаваннем з пудзіць (гл.), параўн. пу́дкі (гл.) і пыдкі ’нясмашны’ (Сцешк. Сл.), рус.пыдпо ’нудна’ і пад. Семантыка дэманструе ўплыў пыць (гл.), параўн. яшчэ ў Зізанія: оупьіли… зпыдѣлы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
mühsam, mühselig
1.
a ця́жкі, карпатлі́вы, напру́жаны
2.
advз вялі́кай ця́жкасцю
sein ~es Dásein frísten — ледзь жыць [трыма́цца], гібе́ць, марне́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Гнуць ’гнуць’ (БРС). Рус.гнуть, укр.гну́ти, польск.giąć, чэш.hnouti пасунуць’, балг.гъ́на ’гнуць’, ст.-рус., рус.-ц.-слав.гънꙋти ’гнуць’ і г. д. Агляд шматлікіх форм у слав. мовах гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 188. Лічыцца роднасным з літ.gùbti ’гнуцца’ (для прасл. праформай з’яўляецца *gъbnǫti, якое чаргуецца з *gubiti, *gybnǫti, *gybati). Гл. Трубачоў, там жа, 166, 216, 218. Параўн. яшчэ Фасмер, 1, 422–423; гл. таксама гіба́ць, гібе́ць, гі́бель.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кана́рхаць, кынаркыць ’чытаць каноны і казаць стыхіры ў царкве’, ’дакучліва і са слязьмі выпрошваць’, кынаркыньня ’вымаганне’, кынаркыла ’вымагальнік’ (Гарэц., Нас., Яўс.), канархіст(а) ’лобры спявак, пачынальнік спеваў’, ’запявала’, ’забаўнік’ (Нас.). Рус.конархать ’чытаць каноны ў царкве’, смал. ’дакучліва прасіць’, укр.канархати ’спяваць на клірасе’ ’гаварыць у нос’, ’гібець’, ст.-рус., ц.-слав.конархати. З грэч.κανοναρχώ ’чытаю каноны’ (Фасмер, 2, 307). Значэнне ’прасіць’ узнікла ў XVIII ст., калі бедныя вучні спяваннем канонаў •зараблялі сабе па пражытак (Насовіч, 229).