Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wieńczyć
wieńczy|ć
незак. вянчаць; увенчваць;
koniec wieńczyć dzieło — канец – справе вянец
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
БХА́СКАРА,
Бхаскара Ачар’я (1114, г. Бідар, Індыя — каля 1185), індыйскі матэматык і астраном. Загадваў астр. абсерваторыяй ў г. Уджайн (Цэнтр. Індыя). Аўтар навук. трактатаў «Вянец сістэмы» (каля 1150) і інш., у якіх прыведзены метады рашэння некаторых алгебраічных і тэарэтыка-лікавых задач, а таксама звесткі па арыфметыцы, геаметрыі, сферычнай трыганаметрыі і астраноміі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ша́фер, ‑а, м.
Удзельнік вясельнага абраду, які выконвае даручэнні па распарадку і ў час вянчання трымае вянец над галавой жаніха (нявесты). Не трымалі шаферы вянцоў над галовамі маладых. Не было хору і нават падпявалы-дзячка.Машара.Пасля першамайскіх свят, якія прайшлі накшталт вяселля, толькі без бацькоў маладых, без свата, без шафераў і шаферак, Максіма адразу ахінулі клопаты неармейскага жыцця.Грамовіч.
[Ням. Schaffer.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Барве́нак, барвінок, барвінец, барві́нок ’кветка Vinca minor L.’ (Кіс., Сцяц., Бесар., Булг., Бейл.). Рус.барви́нок, барвено́к, укр.барві́нок, берві́нок і г. д. З польск.barwinek < чэш.barvínek < ням.Bärwinkel, Beerwinck < лац.pervinca ’тс’. Бел.барві́нец, укр.барві́нець — асацыяцыя да вяне́ц, віне́ць; барвінок і да т. п. — асацыяцыя да вяно́к. Бернекер, 44; Корбут, PF, 4, 428; Фасмер, 125; Брукнер, 17; Махэк₁, 26.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карава́й, ‑я, м.
Вясельны абрадавы пірог круглай формы. Віншаваць са шчасцем пойдуць [людзі] маладых, Каравай пшанічны панясуць да іх.Кляўко.Адно хіба не хапала таго, каб мы з Ірай сталі пад вянец, а астатняе ўсё было: нават дзялілі каравай.Сабаленка.// Вялікая булка, спечаная для якой‑н. урачыстасці, свята. Ваша свята — наша свята! І выносяць залаты Каравай нам з першай хаты Украінскія браты.Панчанка.На чужы каравай рота не разявай.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ве́нік ’венік’. Рус.ве́ник, укр.ві́ник ’тс’, чэш.věnik ’пучок, вязанка’; параўн. і ст.-рус., ст.-слав.вѣникъ. Слав.*věnikъ — утварэнне ад прасл.*věnъ ’вянок, сплеценае галлё і г. д.’ (рус.вен, польск.wian ’вянок’), якое адносіцца да *viti *vьi̯ǫ ’віць’ (і.-е.*u̯ei̯‑ ’тс’; гл. віць). Акрамя *venikъ, сюды належыць *věnъkъ ’вянок’, *věnьcь ’вянок, вянец’. Гл. Брандт, РФВ, 25, 217; Праабражэнскі, 1, 108; Фасмер, 1, 291.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Свяна́ць (свѣнаць) ‘асаджваць вылятаючы з вулля рой, які заўсёды садзіцца накшталт вянка’ (Нас.), свяна́цца (свѣна́цьца) ‘садзіцца (аб пчаліным раі)’ (Нас.). Насовіч параўноўваў гэта слова з вянец, якое далей звязана з віць (гл.). Параўн. таксама рус.вен ‘вянок’ і свенка (гл.). Менш верагодна, аднак фармальна бліжэй, сувязь з с.-балг.свѣнити сѧ ‘адхіляцца’, што да ст.-слав.свѣнѥ ‘прэч, вонкі, акрамя, збоч’, параўн. БЕР, 6, 540; Фасмер, 3, 572.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГА́ЗАВАЯ ТУРБІ́НА,
актыўная або рэактыўная турбіна, якая пераўтварае цеплавую энергію сціснутага і нагрэтага газу ў мех. энергію вярчальнага вала. Асн. часткі газавай турбіны — нерухомы сапловы апарат (вянец сапловых лапатак, замацаваных на корпусе турбіны) і рабочае кола (дыск з рабочымі лапаткамі), злучанае з валам турбіны. Сапловы апарат у спалучэнні з рабочым колам складаюць ступень турбіны (практычна ўсе газавыя турбіны шматступеньчатыя). Магутнасць газавых турбін да 150 МВт. Звычайна выкарыстоўваюцца ў газатурбінных рухавіках і ўстаноўках (на самалётах, газатурбінных электрастанцыях, як прывод газавых кампрэсараў, помпаў і інш.).