бор2

(ням. Bohr)

стальны маленькі свердзел, якім карыстаюцца ÿ зубаўрачэбнай практыцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Бор1 ’хваёвы лес’. Рус. бор, укр. бір, польск. bór, чэш. bor, балг. бор ’сасна’, серб.-харв. бо̑р ’тс’. Прасл. borъ ’хваёвы лес; сасна’. Лічыцца роднасным з герм. словамі: ст.-ісл. bǫrr, ст.-англ. bearu ’лес’, ст.-ісл. barr ’шыпулька елкі’, далей ст.-інд. bhr̥ṣṭíṣ ’вастрыё’. І.‑е. *bher‑: *bhor‑ ’быць вострым’. Першапачатковае значэнне *borъ‑ ’хваёвае дрэва, дрэва з іголкамі’. Траўтман, 26; Брукнер, AfslPh, 39, 4, 42, 139; Бернекер, 76; Праабражэнскі, 1, 39; Фасмер, 1, 193; Слаўскі, 1, 40. Наўрад ці слав. borъ — запазычанне з герм. *baru (гл. вышэй); аб магчымасці адваротнага запазычання гл. Мартынаў, Лекс. взаим., 108–112. Брукнер (там жа), а таксама Махэк₂ (60–61) (услед за А. Матлам) хочуць бачыць сувязь з слав. *bara ’багна’. Падрабязна пра borъ у слав. мовах Талстой, Геогр., 22–41.

Бор2 ’свердзел’. Рус. бор. Запазычанне з ням. Bohr ’тс’ (а гэта да bohren свідраваць’). З той жа ням. крыніцы паходзіць і бур ’свердзел’ (гл.). Розніца ў вакалізме можа тлумачыцца дыялектным нямецкім вымаўленнем.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бор1

(н.-лац. borum, ад с.-лац. borax = салетра)

хімічны элемент, шаравата-чорнае рэчыва, якое ў крышталічным і аморфным станах уваходзіць у склад некаторых мінералаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

бор

1. Чысты, стары, сасновы лес (БРС); хваёвы ці сасновы лес на высокім месцы, на сухім грудзе (Палессе Талст., Ст.-дар., Стаўбц.).

2. Высокі стары лес з розных парод (Ветк., Жытк., Сал., Стол.). Тое ж бор чорны (лісцёвы лес), бор кра́сны (лес сасновы і яловы) (Грыг. 1850).

4. Высокае сухое месца (Жытк.).

5. Пясчаная зямля (Жытк., Стол.).

6. Невялікая ўзвышанасць, пагорак, сопка (в. Арэхава Палессе Талст.).

ур. Бор (поле) каля в. Горск Кобр., в. Бор Маладз., Пух.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Борі́пы

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Борі́пы
Р. Борі́п
Борі́паў
Д. Борі́пам
В. Борі́пы
Т. Борі́памі
М. Борі́пах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Бор-Паля́на

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. Бор-Паля́на
Р. Бор-Паля́ны
Д. Бор-Паля́не
В. Бор-Паля́ну
Т. Бор-Паля́най
Бор-Паля́наю
М. Бор-Паля́не

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Бо́ру́бінец

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Бо́ру́бінец
Р. Бо́ру́бінца
Д. Бо́ру́бінцу
В. Бо́ру́бінец
Т. Бо́ру́бінцам
М. Бо́ру́бінцы

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Князь-Бо́р

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Князь-Бо́р
Р. Князь-Бо́ра
Д. Князь-Бо́ру
В. Князь-Бо́р
Т. Князь-Бо́рам
М. Князь-Бары́

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Ку́кава-Бо́р

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Ку́кава-Бо́р
Р. Ку́кава-Бо́ра
Д. Ку́кава-Бо́ру
В. Ку́кава-Бо́р
Т. Ку́кава-Бо́рам
М. Ку́кава-Бары́

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сыр-бо́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. сыр-бо́р
Р. сыр-бо́ру
Д. сыр-бо́ру
В. сыр-бо́р
Т. сыр-бо́рам
М. сыр-бо́ры

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)