Verbum

ізго́й, ‑я, м.

1. У Старажытнай Русі — чалавек, які страціў сувязь са сваёй сацыяльная групай, напрыклад, прыгонны селянін, які выкупіўся на волю, купец, які разарыўся.

2. перан. Чалавек, ад якога ўсе адхіліліся, які страціў сваё становішча ў грамадстве; адшчапенец. Скрозь цемру ночы і змрочнасць лясоў, па глухіх дарожках .. накіраваліся яны, два ізгоі [Талаш і Мартын Рыль], у бок сваіх вёсак. Колас.

навічо́к, ‑чка, м.

Чалавек, які ўпершыню з’явіўся дзе‑н. Аднойчы ў дзіцячы дом прывялі навічка. Васілевіч. Вярнуліся з канікул усе вучні з далёкіх вёсак, прыйшлі навічкі. Пальчэўскі. // Чалавек, які ўпершыню пачаў займацца якой‑н. справай. Андрэй не быў навічком, якога аглушае шум станкоў. Шахавец. Тры месяцы мінула, як.. [Алесь] працуе на заводзе, але адчувае сябе па-ранейшаму навічком. Шыцік.

недавя́рак, ‑рка, м.

Разм.

1. Бязлітасны, жорсткі чалавек; ліхадзей. [Ласянё] яшчэ з тыдзень хадзіла. А потым і яго не стала. Таксама забілі, недавяркі. Ермаловіч.

2. Чалавек, які не верыць у бога; бязбожнік.

3. Тое, што і недаверак. Алік падсунуўся бліжэй да Лёнькі і папрасіў: — Раскажы гэтаму недавярку, як твой бацька позняй восенню пераплыў Дняпро са зброяй, з радыёстанцыяй. Шашкоў.

патрыя́рх, ‑а, м.

1. Кіраўнік роду ў родавым грамадстве.

2. перан. Стары і вельмі паважаны чалавек у якім‑н. калектыве. // каго-чаго. Старшы і найбольш выдатны ў якой‑н. галіне дзейнасці чалавек. У Бруселі яго [Карловіча] благаслаўляе сам патрыярх польскіх гісторыкаў Іяхім Лелевель. Г. Кісялёў.

3. Вышэйшы духоўны тытул служыцеля праваслаўнай царквы. // Асоба, якая мае гэты тытул.

[Грэч. patriarchēs — роданачальнік.]

вучо́насць, ‑і, ж.

Валоданне вялікімі ведамі; высокая адукаванасць. Чалавек вялікай вучонасці. □ — Нам з.. вучонасці [Леванка], хлеба не есці! — сядлаючы белакапытага каня, прамовіў Кастрыца. Стаховіч.

вы́людак, ‑дка, м.

Найгоршы сярод людзей; вырадак. // перан. Вельмі жорсткі чалавек; бандыт, кат. Зграя фашысцкіх вылюдкаў будзе знішчана, змецена з твару зямлі. Купала.

валье́ра, ‑ы, ж.

Абгароджаная пляцоўка для ўтрымання жывёлы, птушак. У вальеры.. [янот] прывык есці з кармушкі гатовы харч, які прыносіў яму чалавек. В. Вольскі.

[Фр. volière.]

баты́р, ‑а, м.

Ва ўсходніх народаў — волат, асілак, адважны чалавек. Хасан пераказаў песню пра возера Джунган, магутнага батыра Касыма і прыгажуню Алію. Даніленка.

башыбузу́к, ‑а, м.

1. Гіст. Салдат нерэгулярных войск у Турцыі ў 18–19 стст.

2. перан. Грубы, нястрымны, бязлітасны, жорсткі чалавек. Царскія башыбузукі.

[Цюрк.]