прасце́нь Прамая дарога (БРС); кароткі шлях напрамік (Нас.). Тое ж праме́ц, прасця́к, прамі́к, прамі́чка (Слаўг.), прамі́зна (Нас.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Мінаві́цы (мн.) ’кружны шлях’ (Кліх), ’наўкол, кругом’ (ваўк., Сцяшк. Сл.). З польск. manowiec, manowisko ’бездарожжа’, ’невядомы, ілюзорны пераход’, ’пабочная памылковая дарога’. Да мана́, падма́н (гл.). Пачатковае мі‑ (замест ма‑) пад уплывам абміну́цца, міну́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трахт ‘шлях, гасцінец’ (Мядзв., Скарбы.; навагр., дзятл., бяроз., ЛА, 2): на трахту нікагусенька не зорко (Сержп. Казкі), вытворныя трахтава́я дарога (дзятл., ЛА, 2), трахто́вая дорога (ганц., там жа). Народная адаптацыя зыходнага тракт, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
skracać
незак. скарачаць, укарочваць, пакарочваць;
skracać sobie drogę — скарачаць шлях;
skracać ułamki — скарачаць дроб
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
брукава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад брукаваць.
2. у знач. прым. Укладзены каменем. А вось і мястэчка, звычайнае мястэчка з каменнымі брукаванымі вуліцамі. Пестрак. Нізка пад ветрам гнуцца жыты. Шлях друкаваны б’юць капыты. Гаўрусёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыгу́начны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да чыгункі. Чыгуначная станцыя. Чыгуначны мост. Чыгуначны насып. □ А побач праходзіў чыгуначны шлях, Прарэзаўшы Нівы, лясы, гарады; Па ім несупынна па днях і начах З палёў Беларусі ішлі паязды. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спідве́й
(англ. speedway, ад speed = хуткасць + way = шлях, дарога)
мотагонкі на гаравы́м, травяным або ледзяным трэку.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
◎ Леві́нец ’кружны шлях’ (Федар. Дад.). Да левы < !!!ёоъ ’крывы’, г. зн. размешчаны ў бок ад прамой дарогі. Утворана пры дапамозе суф. -іней, характэрнага для зах.-слав. моў. На бел. моўнай тэрыторыі суфікс пашырай у зах. гаворках.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прамі́зна ’прамы шлях’ (Нас.). Да прамы (гл.) з суф. ‑ізна, аб якім гл. Карскі, 28 і наст.; Сцяцко, Афікс. наз., 41. Сюды ж прамава́ць ’ісці напрамкі, напрасткі’ (гом., Нар. лекс.). Гл. таксама Куркіна, Этымалогія–1968, 67.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
айкідо́
(яп. ajkido = літар. шлях спасціжэння гармоніі)
від усходняга адзінаборства, заснаваны на абарончай тактыцы; самаабарона без зброі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)