Verbum

анлайнавы слоўнік

Про́ці ’супраць’ (ТСБМ, Ян., ТС), ’насуперак’, ’насупраць’, ’у параўнанні з’ (Нас.), ’у прысутнасці’, ’насуперак’, ’напярэдадні’ (Сл. ПЗБ), ’наперад’ (Ян.), проціў ’тс’ (Нас., Шат., ТС), ’напярэдадні’ (ТС), праці́ ’супраць’ (Стан.). Рус. про́тив, дыял. про́ти, проть ’насупраць, насустрач’, укр. про́ти, про́тив ’супраць, перад; насустрач’, ст.-рус. противъ, противу, ст.-слав. противъ ’супраць’, польск. przeciw, дыял. proci, чэш. proti, protiv, славац. proti, в.-луж. přećiwo, н.-луж. pśeśiwo ’супраць’, серб.-харв. про̏тӣв ’супраць, насупраць’, славен. prọ̑ti ’насустрач’, próti ’ў напрамку да’; protivo (прысл.), балг. проти́в ’супраць, насупраць’. Прасл. *proti, таксама *protivъ, што было ўтворана як прыметнік ад *proti, *protivǫ; апошняе з’яўлялася В. скл. адз. л. назоўніка ж. р. protiva, якое захавалася толькі ў чэш. protiva ’праціўны чалавек’. Бліжэйшыя адпаведнікі прасл. *proti (*preti) у лат. pretī, pretiem ’насустрач, супраць’, pret ’проці, перад; да, у параўнанні з’, ст.-інд. práti ’супраць’, лац. pretium ’кошт, цана’, гл. Фасмер, 3, 382–383, з літ-рай. Інакш Копечны (ESSJ, 1, 226), які ўслед за Зубатым (Studie, 2, 50) зыходнай формай лічыць *protiva наз. ж. р., з якога потым развіліся прыметнікавыя формы *protivǫ, што ў выніку скарачэння далі *proti, таму што і.-е. *proti павінна было б даць у славянскіх мовах *protь. Махэк₂ (48, 3) канцавое i ў *proti тлумачыць падаўжэннем ‑ь, “каб слова мела належны аб’ём”.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гайду́к, ‑а, м.

1. Слуга, выязны лакей часоў прыгоннага права. Панскі гайдук.

2. Паўстанец-партызан на Балканах і ў Венгрыі, які змагаўся супраць турэцкай няволі і феадальнага прыгнёту.

[Ад венг. hajduk — паганяты.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

азло́біцца, ‑блюся, ‑біліся, ‑біцца; зак.

1. Стаць злосным, выявіць зласлівыя адносіны да ўсяго навакольнага. Азлобіцца на ўвесь свет.

2. Атрымаць моцнае раздражненне, адчуць злосць супраць каго‑н.; раззлавацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абяздо́ленасць, ‑і, ж.

Стан абяздоленага. Раскрываючы сацыяльныя прычыны абяздоленасці і цяжкага жыцця народных мас Беларусі, .. [Гурыновіч] заклікае іх да паўстання, да рэвалюцыйнай барацьбы супраць прыгнятальнікаў, памешчыкаў і самадзяржаўя. Ларчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

battle² [ˈbætl] v. (with/against) змага́цца;

battle against the wind ісці́ су́праць ве́тру, змага́цца з ве́трам

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

sue [s(j)u:] v. прасле́даваць судо́м, распачына́ць працэ́с су́праць каго́-н.;

sue for a divorce пада́ць на разво́д

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

decry

[dɪˈkraɪ]

v., -cried, -crying

1) га́ніць, ганьбава́ць; асуджа́ць

2) прыніжа́ць, пераме́ншваць (значэ́ньне чаго́-н.)

3) выка́звацца су́праць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

antiscorbutic

[,æntiskɔrˈbju:tɪk]

adj.

супрацьцынго́тны

лек су́праць цынгі́

antiscorbutic acid, ascorbic acid — аскарбі́навая кіслата́, вітамі́н “С”

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

антыалкаго́льны

(ад анты- + алкаголь)

проціалкагольны, накіраваны супраць алкагалізму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

антыманархі́чны

(ад анты- + манархія)

накіраваны супраць манархіі, манархізму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)