завіто́к, ‑тка, м.
1. Завітая пасма валасоў; локан. З-пад кепкі выбіліся завіткі густых валасоў і паўкружжам ляглі на лоб. Карпаў.
2. Што‑н. у форме спіралі, закручанай лініі. У высях недзе Ракоча, кружыць самалёт.. І ён то серп, то дужку цягне, То піша спрытны завіток. Колас. // Віток спружыны, спіралі і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́раўняць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.
1. Тое, што і выраўнаваць. Выраўняць палатно дарогі. Выраўняць умяціны.
2. Разагнуць, выпрастаць. Выраўняць плечы.
3. Зрабіць прамым. Выраўняць шарэнгу. Выраўняць рэчышча.
4. Вярнуць што‑н. з нахіленага ў гарызантальнае ці вертыкальнае становішча. Выраўняць самалёт. □ Машыну павяло ўбок, на сосны. Ён паспеў крута выраўняць яе. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
амфі́бія, ‑і, ж.
1. Земнаводная жывёліна (лягушкі, трытоны і інш.), лічынкі якой дыхаюць жабрамі, а дарослыя асобіны — лёгкімі.
2. Расліна, якая жыве ў вадзе, але можа жыць і на сушы.
3. Самалёт, які можа ўзлятаць і садзіцца на ваду і на сушу; аўтамабіль, танк, якія могуць рухацца на вадзе і на сушы.
[Грэч. amphibios — земнаводны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уве́рсе, прысл.
У верхняй частцы чаго‑н.; угары; проціл. унізе. Над дзвярыма ўверсе была вялікая шчыліна. Чорны. // У вышыні (у паветры, у небе). Уверсе пікіраваў самалёт. М. Ткачоў. У сонечныя дні стары Гарась, выбраўшыся з хаціны, вобмацкам апускаўся на палена пад стромкім, амаль высахлым дубам, які толькі высока ўверсе зелянеў дзвюма галінамі. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ambulance
[ˈæmbjələns]
1.
n.
1) ху́ткая дапамо́га, амбуля́нс -у m.
2) палявы́ шпіта́ль -лю
2.
adj.
саніта́рны
ambulance airplane — саніта́рны самалёт
•
- ambulance chaser
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ава́рыя ж
1. Pánne f -, -n (пашкоджанне, паломка); Únfall m -s, -fälle (няшчасны выпадак); Verkéhrsunfall m (транспартная); Havaríe [-vɑ-] f -, - rí¦en (судна, самалёт);
пацярпе́ць ава́рыю verúnglücken vi, (s) éine Havaríe erléiden* [haben], havaríeren (пра самалёт, судна); éine Pánne háben (пра аўтамашыну);
2. тэх Störung f -, -en;
3. перан разм Pánne f -, -n;
◊ пацярпе́ць ава́рыю Pech háben, éine Pánne háben
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ляту́н ’лётчык, пілот’ (Бяльк., б.-каш., Мат. Гом.) (рус. лету́н, чэш. letoun ’лятаючае насякомае’, ’кажан’, ’самалёт’, славац. letún ’тс’). Новае ўтварэнне — семантычны перанос з ляту́н ’той, хто лётае, хутка ходзіць, бегае’ (ТСБМ). Да лётаць (гл.). Аб суфіксе гл. Слаўскі (SP, 1, 134–135), Сцяцко (Афікс. наз., 68). Зусім новае ў бел. мове ’той, хто часта мяняе месца працы’ — з рус. лету́н ’тс’, якое (іран.) ’селянін, які не хацеў жыць у сваёй вёсцы, а шукаў дзесьці дадатковыя заробкі’. Крукоўскі (Уплыў, 151) разглядае гэта як сэнсавую кальку. Сюды ж: ляту́н ’дробны лешч, Abramis brama L.’, ’гусцяра, Blicca bjoerkna L.’ (Інстр. II), а таксама ляту́ха ’тая, што шпарка ходзіць, бегае’ (міёр., З нар. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
амфі́бія ж
1. заал Amphíbi¦e f -, -n, Lurch m -(e)s, -e;
2. вайск Amphíbi¦enfahrzeug n -(e)s, -e;
самалёт-амфі́бія Amphíbi¦enflugzeug n -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
дыва́н м Téppich m -(e)s, -e; спарт Mátte f -, -n;
дыва́н ручно́й рабо́ты hándgeknüpfter [hándgewebter] Téppich;
засла́ць дыва́на́мі mit Téppichen áuslegen [belégen];
дыва́н-самалёт der flíegende Téppich
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
аблётаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае і аблята́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Лётаючы, пабываць у многіх месцах. Аблётала, напэўна, сотні кветак За кожнай кропелькай пчала. Корбан. // перан. Разм. За кароткі час пабываць у многіх месцах. [Вова] і праўда назаўтра аблётаў увесь горад. Марціновіч.
2. Выпрабаваць; праверыць у выпрабавальным палёце самалёт, дырыжабль і пад. Аблётаць новыя машыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)