пад’е́льнік, ‑у, м.

Род шматгадовых сапрафітных травяністых раслін сямейства вертляніцавых з лусачкамі на сцябле, жаўтаватымі лісцікамі і кветкамі, сабранымі ў гронку, якія растуць пераважна ў хвойных лясах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парафі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Спец. Падпісаць (падпісваць) дагавор (пераважна міжнародны) ініцыяламі ўпаўнаважаных асоб кожнага з дагаворных бакоў у знак згоды з яго тэкстам.

[Ад фр. paraphe — скарочаны подпіс.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Растара́цца ’набыць, прыдбаць, знайсці (пераважна пазычыць што-небудзь)’ (бялын., Янк. 3.). Дээтымалагізацыя ў выніку скарачэння доўгага зычнага на стыку прыстаўкі і кораня ў расстарацца. Да старацца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́дмій, ‑ю, м.

1. Хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які знаходзіцца пераважна ў цынкавых рудах.

2. Жоўтая фарба розных адценняў, якая прымяняецца ў алейным жывапісе, кераміцы і інш.

[Лац. cadmium.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

легітымі́зм, ‑у, м.

Рэакцыйны палітычны напрамак у Заходняй Еўропе 19–20 стст. (пераважна ў Францыі), які прызнае галоўным прынцыпам дзяржаўнага ладу спадчыннае права якой‑н. дынастыі на ўладу.

[Ад лац. legitimus — законны, правамерны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нафталі́н, ‑у, м.

Белае крышталічнае рэчыва з рэзкім пахам, якое здабываецца пераважна з каменнавугальнай смалы і выкарыстоўваецца для вырабу фарбавальных, узрывальных рэчываў, а таксама для барацьбы з моллю.

[Ад грэч. náphtha — нафта.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панахо́дзіць, ‑ходзіць; ‑ходзім, ‑ходзіце, ‑ходзяць; зак.

1. Ідучы, натрапіць на каго‑, што‑н. — пра ўсіх, многіх.

2. пераважна безас. Разм. Прыйсці ў вялікай колькасці. Панаходзіла народу ў клуб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пратагані́ст, ‑а, М ‑сце, м.

1. Акцёр у старажытнагрэчаскім тэатры, які выконваў галоўныя ролі ў трагедыі ці камедыі.

2. Галоўная дзеючая асоба ў мастацкім творы, пераважна ў драме.

[Грэч. protagonistes ад protos — першы і agonizomai — спаборнічаю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

верабе́й, -б’я́, мн. -б’і́, -б’ёў, м.

Невялікая птушка атрада вераб’іных з карычнева-шэрым апярэннем, якая жыве пераважна паблізу чалавека.

◊

Стрэляны або стары верабей — вопытны, бывалы чалавек.

|| памянш. верабе́йка, -і, мн. -і, -аў, м.

|| прым. вераб’і́ны, -ая, -ае.

Вераб’іная ноч (кароткая летняя ноч, а таксама ноч з бесперапыннай навальніцай і зарніцамі).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

абы́¹, злуч.

1. Далучае ўмоўныя і мэтавыя даданыя сказы; ужыв. пераважна з часц. «толькі».

Усё будзе добра, абы толькі на зямлі быў мір.

Ты хочаш прымірыць усіх, абы ціха было.

2. Ужыв. з даданымі сказамі часу; адпавядае злуч. «толькі», «як толькі» (разм.).

Абы вольная хвіліна, то яе ўжо ў хаце няма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)