2) даўні англійскі парны танец кельцкага паходжання, які з 17 ст. стаў салонным;
3) заключная частка сюіты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фіта́
(гр. theta)
перадапошняя літара кірыліцкага алфавіта, якая служыла для перадачы гука «ф» у словах грэчаскага паходжання ў беларускай пісьменнасці да 18 ст., у рускай — да 1918 г.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тэо́рыяж., в разн. знач. тео́рия;
т. кла́савай барацьбы́ — тео́рия кла́ссовой борьбы́;
т. пахо́джання ві́даў Да́рвіна — тео́рия происхожде́ния ви́дов Да́рвина;
○ т. адно́снасці — тео́рия относи́тельности;
т. імаве́рнасцей — мат. тео́рия вероя́тностей;
карпускуля́рная т. святла́ — корпускуля́рная тео́рия све́та;
т. пазна́ння — филос. тео́рия позна́ния;
т. адлюстрава́ння — филос. тео́рия отраже́ния;
т. інфарма́цыі — тео́рия информа́ции
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Базла́ць ’моцна крычаць’ (Сцяшк. МГ). Параўн. рус.дыял.базла́ть ’ілгаць’, базли́ть, базла́нить, база́нить ’крычаць’, базло́ ’горла’. Слова няяснага паходжання. Агляд розных версій гл. Бернекер, 47; Фасмер, 1, 106. Магчыма, гукапераймальнага паходжання, як і грэч.βάζω ’гавару, базікаю’ (аб грэч. слове гл. Фрыск, 1, 206–208). Сюды ж можа адносіцца і базі́каць ’гаварыць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Барка́на́ ’морква’ (Касп.). Рус.борка́н, барка́н, бурка́н ’тс’. Слова няяснага паходжання. Некаторыя версіі (напр., прыбалт.-ням. крыніцу: Burkan, Burkane і г. д.) прыводзіць Фасмер, 1, 194. Іначай Буга, Rinkt., III, 771, які лічыць, што *bъrk‑аnъ і *mъrky ’морква’ аднаго паходжання (з невядомай сёння прыбалтыйскай мовы, у якой была змена m ⇆ b).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Су́кань, су́конь ’суконная пража’ (ТС). Дэрыват ад суканы < сукаць (гл.) з суф. ‑ь; ‑о‑, відаць, гіперкарэктнага паходжання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АТО́Л
(англ. Atoll ад мальдыўскага),
каралавы востраў, які мае форму суцэльнага або разарванага кальца, што акружае лагуну невял. глыбіні (да 100 м). Утвараюцца ў выніку росту каралавых рыфаў па перыферыі а-воў пераважна вулканічнага паходжання, якія павольна апускаюцца. Звычайна невял., іншы раз дасягаюць 50 км і больш у дыяметры. Пашыраны паасобку і архіпелагамі ў трапічных шыротах Ціхага і Індыйскага акіянаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАДЭ́Н (Bodin) Жан
(1530, г. Анжэ, Францыя — 1596),
французскі мысліцель, сацыёлаг, прававед. Вывучаў права ў Тулузе. У працы «Метад лёгкага вывучэння гісторыі» (1566) разглядаў грамадства як суму кроўна-гасп. саюзаў. У творы «Шэсць кніг пра рэспубліку» (1576), адмаўляючы боскае паходжанне ўлады, абгрунтоўваў ідэю спадчыннай манархіі. Прычынай паліт. пераваротаў лічыў маёмасную няроўнасць. У кн. «Дыялог сямі чалавек» (1593) абараняў дэістычную ідэю прыроднага паходжання рэлігіі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЛЬБІ́Т
(ад лац. albus белы),
пародаўтваральны мінерал групы плагіяклазаў Na[AlSi3O8]. Крышталі таблітчастыя трыкліннай сінганіі. Агрэгаты зярністыя, буйна- і дробнапласціністыя. Колер белы, жаўтаваты, чырванаваты. Празрысты да паўпразрыстага. Бляск шкляны. Цв. 6—6,5; крохкі. Шчыльн. каля 2,6 г/см³. Тыповы мінерал гранітных пегматытаў, нефелінавых і шчолачных сіенітаў і інш.; цалкам складае горныя пароды метасаматычнага паходжання — альбітыты. Выкарыстоўваецца ў шкляной, керамічнай, абразіўнай вытв-сцях.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДАМЕЙКІ́Т
(ад прозвішча бел. геолага І.І.Дамейкі),
мінерал, прыродны арсенід медзі, Cu3As. Крышталізуецца ў кубічнай і гексаганальнай сінганіях з т-рай пераходу 225 °C. Агрэгаты шчыльныя, пупышка- і гронкападобныя. Колер серабрыста-белы, шэры, з жаўтавата-бурай пабегласцю. Бляск металічны. Цв. 3—3,5. Шчыльн. 7,5 г/см³. Крохкі. Гідратэрмальнага паходжання, асацыіруе з самароднымі меддзю, серабром, сульфідамі медзі і арсенідамі нікелю, кобальту і інш.
