пава́жыцца 1, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.

Вызначыць сваю вагу шляхам узважвання.

пава́жыцца 2, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.

Пасмець, асмеліцца. Дні паднявольныя болей не вернуцца; Эх, не надзенуць нам пут... Хай хто паважыцца, хай хто намерыцца — Сам імі будзе ён скут! Чарот. [Бацька:] — Як паважыцца хто памерацца сілаю, гукні свой народ, і ён зноў абароніць цябе. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паса́жны, ‑ая, ‑ае.

1. Атрыманы, дадзены ў пасаг. Перад.. [шафай] ляжалі.. ўсе яе [мацерыны] святочныя спадніцы — і дзявочыя яшчэ, і пасажныя. Чорны. Дзяўчаты ў час мяцеліц ткалі, Бялілі белаю вясной І да пары прыберагалі Пасажны скарб, як гонар свой. Пысін.

2. Тое, што і пасаджоны. Птушкі ў мільён струн вяселле гралі нам, Пасажнай маткай была пчолка. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сагразі́ць, ‑гражу, ‑грозіш, ‑грозіць; зак.

Абл. Зрабіць што‑н. на злосць каму‑н.; насаліць каму‑н., даняць, дапячы. [Рыгор:] — Але вось наўмысля прыйду, вось каб табе сагразіць... Зарэцкі. [Бялькевіч:] — Ну, думаю, што ж нам у схованкі гуляць? Усё роўна Сімацкі туды мяне пашле. Ды і не хачу, каб ён падумаў, што гэтым можа мне сагразіць. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ука́зчык, ‑а, м.

Той, хто ўказвае другім, што і як трэба рабіць. — Зараз жа забірайце коней! — сказаў [стражнік] са злосцю ў голасе. — Не маеце права тут пасвіць!.. [Бежанец:] — А што ты, чалавеча, за ўказчык нам? Якімовіч. [Бабуля:] — Ах, Канстанцін Сцяпанавіч .. Не ўказчык я вам і не нарадчык, але чую я сваім розумам: навошта вам гэтая служба? Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наш, ‑ага, м.; наша, ‑ай, ж.; наша, ‑ага, н.; мн. нашы, ‑ых.

1. займ. прыналежны да мы. Наш горад. Наш дом. □ Белыя бярозкі беларускія Міла так аздобілі наш край. Шымук. Тут стаяла наша хата. Вось на гэтым месцы, ля сцяны, — мой ложак. Аляхновіч. // Які мае адносіны да нас, як членаў якога‑н. калектыву; які складаецца з нас. Наша сям’я. Наш клас. □ [Андрэй Міхайлавіч:] — За вашай работай мы будзем сачыць. І прашу паверыць мне, што клапаціцца аб вас будзе цяпер увесь наш атрад. Якімовіч. // Які знаходзіцца ў сваяцкіх, сяброўскіх і інш. адносінах з намі. Нашы таварышы. □ Яшчэ зранку, на досвітку, пайшоў наш дзядзька на рум біць калоды. Колас. // Які звязаны з намі, датычыцца нас. У наш час.

2. у знач. наз. на́ша, ‑ага, н. Разм. Тое, што належыць, уласціва нам. Наша нам і застанецца.

3. у знач. наз. нашы, ‑ых. Разм. Блізкія нам людзі, сваякі, таварышы. «Нашы ідуць!..» Гэтыя словы запоўнілі цяпер душы нявольнікаў. Маўр.

•••

Ведай (знай) нашых; няхай ведаюць (знаюць) нашых гл. ведаць.

Дзе наша не прападала гл. прападаць.

І нашым і вашым — адным і другім адначасова (служыць, дагаджаць і пад.).

Наш брат гл. брат.

Наш чалавек гл. чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спадаро́жнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. каму. Ісці, ехаць разам з кім‑н., быць яго спадарожнікам. Спадарожнічаць турыстам у паездцы. // перан. Быць спадарожнікам жыцця. [Усевалад:] — У нас ёсць жанкі, .. я думаю, што перш за ўсё трэба выпіць за іх. За тых, хто робіць нашу ўтульнасць, хто спадарожнічае нам усё жыццё. Скрыган. // Быць заўсёды разам з кім‑н. Песня спадарожнічае нам праз усё жыццё. «Маладосць». Чамадан, гэты славуты чамадан, пра які так многа расказваюць нават анекдотаў, заўсёды спадарожнічае .. [сувязістам]. Пестрак.

2. каму. Працякаць, адбывацца адначасова або ўслед за чым‑н., знаходзіцца з нечым у непарыўнай сувязі. Нам вядома, якія жыццёвыя абставіны і падзеі спадарожнічалі Івану Калацкаму на яго шляху ад сялянскага хлапца да камандзіра палка. Кудраўцаў.

3. каму-чаму. Быць неаддзельным ад каго‑, чаго‑н., цесна звязаным з кім‑, чым‑н. Слабае, нясталае, вучнёўскае спадарожнічае маладосці, таленту. Перкін. Для таго, каб «рыбацкае шчасце» заўжды і ўсюды спадарожнічала табе, патрэбны вынаходлівасць, кемлівасць, веды. Матрунёнак. Сяргею заўсёды спадарожнічала ўдача. Мяжэвіч. // Расці, трапляцца поруч, разам з чым‑н. [Леў Раманавіч:] — Зязюльчын лён і асака — запусценне. Ім спадарожнічае ніцая лаза і чарот, амежнік і мудр[а]нка. Асіпенка. Зарыва азначае, што спальваецца газ, які заўсёды нафце спадарожнічае. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

favor

[ˈfeɪvər]

1.

n.

1) ла́ска, паслу́га f.

Will you do me a favor? — Зрабе́це мне ла́ску

to be out of favor — быць у няла́сцы

2) ухвале́ньне, прыхі́льнасьць, зго́да

to look with favor on — ухваля́ць, быць зго́дным на што

3) падару́нак m., па́мятка f.

2.

v.t.

1) мець ла́ску, быць ласка́вым

Favor us with a song — Бу́дзь ласка́вы, засьпява́й нам

2) спрыя́ць, ста́віцца з прыхі́льнасьцю

3) ухваля́ць, пагаджа́цца

We favor your plan — Нам падаба́ецца ваш плян

4) падтрымо́ўваць, стая́ць на чыі́м-н. баку, стая́ць за; дапамага́ць каму́-чаму́

- in favor of

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Arrogantia facit stultum

Ганарыстасць робіць дурным.

Высокомерие делает глупым.

бел. Горды выязджае на хуткім кані, а вяртаецца пешкі. Хто высока нос задзірае, той на лобе гуз набівае. На капейку мёду, а на рубель смуроду. Гаварыла свіння, што даўно каралём была б, але лыч не пускае. Не чванься, гарох, ‒ не лепш бабоў.

рус. Чванство ‒ не ум, а недоумие. Ум во смирении. Для чего нам ум, были б деньги да спесь. Гордым быть ‒ глупым слыть. Гордость ‒ глупости сосед. Спесь ‒ не ум.

фр. La pelle se moque de fourgon (Лопата насмехается над кочергой).

англ. Pride goes before a fall (Гордость предшествует падению).

нем. Dummheit und Stolz wachsen auf einem Holz (Глупость и гордость растут на одном дереве).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Ad res portandas asini vocitantur ad aulam

Аслоў клічуць на двор для перавозкі цяжару.

Ослов кличут на скотный двор для перевозки тяжестей.

бел. Вала завуць не піва піць: будуць на ім ваду вазіць. Богу багаваць, а нам працаваць.

рус. Вола в гости зовут не мёд пить, а воду возить. В бор не по груши, а по еловые шишки. Вола зовут не пиво пить, хотят на нём лишь воду возить.

фр. A chacun son métier! (Каждому своё дело!).

англ. Let the cobbler stick to his last (Пусть сапожник остаётся сапожником).

нем. Man lädt den Esel nicht zu Hof, denn daß er Säcke trage (Осла не приглашают ко двору, так как он должен носить мешки).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Sal patriae pluris faciendus, quam hospitis mensa

Родную соль варта цаніць больш, чым чужы абед.

Родную соль следует ценить больше, чем чужой обед.

бел. Хоць еш крапіву ды салому, але пры дому. Дома і салома ядома, а на чужыне і гарачы тук стыне. Усюды добра, а дома лепей.

рус. В гостях хорошо, а дома лучше. И дым отечества нам сладок и приятен (А. Грибоедов). Хорошо на Лону, а не так как на дому. Своя печаль чужой радости дороже.

фр. On n’est nulle part aussi bien que chez soi (Нигде не бывает так хорошо, как у себя дома).

англ. East, West, home is best (Восток, запад, а дом лучше).

нем. Ost, West, zu Hause best (Восток, запад ‒ лучше всею дома).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)