Verbum

нагляда́льнасць, ‑і, ж.

Здольнасць бачыць, заўважаць у навакольным свеце розныя факты, з’явы, якія не заўсёды бачаць, заўважаюць іншыя; назіральнасць. Развіваць у сабе наглядальнасць. □ Мяне здзівіла яго [гаспадара] наглядальнасць, ён ведаў мае патаемныя думкі. Гурскі.

удалячы́нь, прысл.

Тое, што і удалечыню. Дзед, дайшоўшы да Чырвонай рэчкі, заўсёды здымае шапку і нейкі час стаіць у задуменні, пазіраючы кудысьці ўдалячынь. Шуцько. І вецер стэпавы, крылаты Нясе іх [дзяўчат] спевы ўдалячынь... Броўка.

уда́члівы, ‑ая, ‑ае.

Такі, справы якога заўсёды завяршаюцца ўдачай, якому ва ўсім вязе. Удачлівы рыбалоў зноў нёс рыбіну. Рылько. // Паспяховы, удачны. Пан Міханевіч нешта апавядае другому, незнаёмаму мне аб сваім удачлівым паляванні. Бядуля.

неразлу́чны, ‑ая, ‑ае.

Які ніколі не разлучаецца, заўсёды знаходзіцца разам з кім‑н. Здарылася так, што неразлучныя сябры разлучыліся: загад ёсць загад. Васілёнак. Міхаліна забяжыць па сваю неразлучную сяброўку Джэму Рог ці Джэма па яе, а там глядзіш — выходзяць з двароў дзяўчаты, то адна, то другая. Палтаран. // Які знаходзіцца заўсёды пры кім‑, чым‑н. (аб прадметах). Прыйшоў, накульгваючы пасля ранення, неразлучны са сваім кіёчкам, старшыня калгаса Іван Ануфрыевіч Грабок. Краўчанка. // Які з’яўляецца адным цэлым, адзіным. Магутна, велічна гучыць наш гімн, які спяваюць тыя, для каго ён цяпер неразлучны са словамі воля і шчасце. Брыль. // Які заўсёды звязаны з чым‑н. (аб пачуццях, з’явах). Прыйшло каханне, а разам з ім і яго неразлучныя спадарожнікі: шчасце і пакуты... Васілевіч. [Настаўнік:] — Страх і цемната — неразлучныя прыяцелі. Колас.

зацвярдзе́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які стаў цвёрдым, каляным. На страсе ў хляве зацвярдзелымі грудкамі зелянее мох. Скрыган.

2. Які вымаўляецца заўсёды цвёрда (пра гукі беларускай мовы дж, ж, р, ц, ч, ш). Зацвярдзелыя зычныя.

здага́длівы, ‑ая, ‑ае.

Які лёгка знаходзіць правільнае рашэнне; кемлівы. Заўсёды праніклівыя і здагадлівыя дзяўчаты абвясцілі, што Шапятовіч ажаніўся. Шамякін. Здагадлівы Ёсіп быў недалёка ад праўды. І ён, і Макар уеліся Анісу ў косці. Дуброўскі.

бэ́йбус, ‑а, м.

Разм. Тое, што і байбус. [Павел], ужо здаровы бэйбус, заўсёды біўся кіем па галаве. Брыль. [Мальвіна Паўлаўна:] — Ах вы, абібокі! Ах вы, бэйбусы!.. Чаго вы чапляецеся да яго?.. Юрась, Юрачка, ідзі дахаты, сынку! Хадкевіч.

аблу́плены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад аблупіць.

2. у знач. прым. Без верхняга слоя, без покрыва, аблезлы. Сашка заўсёды насіў з сабою гармонік: старэнькі, аблуплены, хрыпаты. Пянкрат.

•••

Ведаць як аблупленага гл. ведаць.