дзёгаць, ‑гцю, м.

Цёмная густая смалістая вадкасць, якая здабываецца шляхам сухой перагонкі цвёрдага паліва (драўніны, торфу, каменнага вугалю і пад.). Васіль Лявончык у чым быў на калгасным двары, у тым і пайшоў, толькі забег да рымароў і добра змазаў свае ялавыя боты дзёгцем. Шахавец. Пах сасновай смалы так густа напаіў паветра, што яно ў начной цемры здавалася цягучым, як дзёгаць. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кра́мны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да крамы. Над жалезным крамным дахам узвышаўся верх будынка і вежа. Чорны.

2. Фабрычнага вырабу, куплены ў краме (пра матэрыю, вырабы з яе і пад.). Маці косы заплятала Новым, крамным касніком! Броўка. / у знач. наз. кра́мнае, ‑ага, н. Апрануты [дзед Юрка] ва ўсё крамнае: белая вышываная сарочка з чорнай камізэлькай, картовыя штаны, увабраныя ў юхтовыя боты. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падшэ́рхнуць, ‑не; пр. падшэрх, ‑ла; зак.

Разм. Падсохнуць крыху ад марозу. [Параска:] — Я садамі ішла. Па садах сушэй. Ужо трохі зямля падшэрхла. Лобан. «Пад раніцу падшэрхла зямля». І слова гэтае «падшэрхла».. так перадае адчуванне, што нават і бачыш гэты маленькі марозік, і чуеш ранішні халадок. Скрыган. / у безас. ужыв. На вуліцы падшэрхла нанач, і.. боты месцамі грукалі па голай зямлі. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паро́дыя, ‑і, ж.

1. Твор, сатырычны або камічна падроблены пад іншы твор. У гэты перыяд нашага сумеснага жыцця ўзнікла думка паспрабаваць свае сілы ў літаратурнай пародыі. Хведаровіч.

2. перан. Знешняе, няўдалае перайманне чаго‑н., скажонае падабенства да чаго‑н. А боты штосьці не ішлі, Пакупнікі іх абміналі... Па-першае, шалёная цана, А па-другое, не абутак, а пародыя адна. Валасевіч.

[Грэч. parödia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сты́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які астыў, стаў халодным. Лезці на камбайн было нязручна: боты саслізгвалі з круглых поручняў, і Юхневіч ледзь не зваліўся далоў; стылае жалеза непрыемна апякала далоні. Савіцкі. На [Ледзю] дыхнула гарачынёй, вільгаццю, вострым пахам фармовачнай зямлі і стылага чыгуну. Карпаў. // Халодны, сцюдзёны. Мігаюць іскры белага агню, У твар сячэ сустрэчны вецер стылы. Грахоўскі. Сінее скрозь маўклівы стылы снег. Звонак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

увабра́цца, убяруся, убярэшся, убярэцца; убяромся, уберацеся; пр. увабраўся, ‑бралася; зак. (пераважна ў пр. часе).

1. Пранікнуць унутр чаго‑н., паглынуцца, уцягнуцца. Дзёгаць увабраўся ў юхтовыя боты.

2. Разм. Усяліцца куды‑н. [Соня:] — Праўда, пуста яшчэ ў нас — толькі ўвабраліся. Дадзіёмаў.

3. Разм. Забрацца, залезці куды‑н. [Адам] пайшоў назад у лес, увайшоў у самую цемень, увабраўся ў гушч[а]рню і лёг на зямлю. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штаны / шырокія, засоўваюцца ў боты: шаравары / вузкія да кален, шырокія ўверсе: галіфэ; порткі (разм.) / вузкія: дудачкі (разм.); нагавіцы (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

абнасі́цца сов.

1. обноси́ться; (в какой-л. степени — ещё) пообноси́ться;

я зусі́м ~сі́ўся — я совсе́м обноси́лся;

2. (стать удобным в носке) обноси́ться;

бо́ты яшчэ́ не ~сі́ліся — сапоги́ ещё не обноси́лись

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

праслужы́ць сов., в разн. знач. прослужи́ть;

ён ~жы́ў у гэ́тай устано́ве тры гады́ — он прослужи́л в э́том учрежде́нии три го́да;

бо́тыы́лі мне два сезо́ны — сапоги́ прослужи́ли мне два сезо́на

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

працяга́ць сов., разг., в разн. знач. протаска́ть;

зіму́ п. бо́ты — зи́му протаска́ть сапоги́;

цэ́лы дзень мяшкі́а́ў — це́лый день мешки́ протаска́л;

паўго́да ~га́лі яго́ па суда́х — полго́да протаска́ли его́ по суда́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)