Verbum

прыда́так, -тка і -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. -тку. Тое, што дададзена, прыбаўка, якая з’яўляецца дадаткам да чаго-н. асноўнага.

Памяняць без прыдатку.

2. -тка. Дадатковы адростак, дадатковае ўтварэнне ў арганізме (спец.).

Мазгавы п.

3. -тка. У граматыцы: азначэнне, выражанае назоўнікам (напр.: вочы-зоркі, жанчына-кантралёр).

|| прым. прыда́ткавы, -ая, -ае (да 2 знач.).

П. страўнік у птушак.

рыво́к, рыўка́, мн. рыўкі́, рыўко́ў, м.

1. Рэзкі, парывісты рух рукамі або целам.

Ускочыць на каня спрытным рыўком.

2. У цяжкай атлетыцы: пад’ём цяжару над галавой на выцягнутых руках адным бесперапынным рухам.

Вынікі ў рыўку.

3. перан. Рэзкае ўзмацненне, якое парушае агульны рытм работы.

Праца без рыўкоў.

|| прым. рыўко́вы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).

серадня́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. гіст. Селянін-аднаасобнік, які меў зямельны ўчастак, апрацоўваў яго ўласнымі сіламі без наёмнай працы і па сваім маёмасным становішчы знаходзіўся паміж бедняком і кулаком.

2. Чалавек сярэдніх здольнасцей, які нічым асаблівым не вылучаецца.

|| ж. серадня́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак (да 1 знач.).

|| прым. серадня́цкі, -ая, -ае (да 1 знач.).

сёрбаць, -аю, -аеш, -ае; незак., што і без дап.

1. Есці вадкую страву або піць, прысмоктваючы.

С. зацірку.

2. Піць невялікімі глыткамі час ад часу.

Гаворачы, госць з апетытам сёрбаў кампот.

|| зак. вы́сербаць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

|| аднакр. сербану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ і сёрбнуць, -ну, -неш, -не; -ні (разм.).

|| наз. сёрбанне, -я, н.

со́ла.

1. нескл., н. Музычны твор або яго частка, прызначаная для выканання адным музыкантам, спеваком або танцорам.

С. для цымбалаў з аркестрам.

2. нескл., н. Выкананне такога твора адным чалавекам.

С. на баяне.

3. прысл. Без удзелу каго-н., асобна ад іншых (пра выкананне музычных твораў, танцаў).

Танцаваць, пець с.

|| прым. со́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

спля́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.

1. Сапсаваць што-н.; разбурыць, зруйнаваць.

Горад спляжылі ўшчэнт.

С. добрую касу.

2. што. Пра лес: вынішчыць, ссячы (разм.).

Будавалі дарогу і спляжылі ўвесь бярэзнік.

3. што. Вытаптаць, стаптаць; затаптаць, забрудзіць (разм.).

Каровы спляжылі жыта.

Усю пасцель спляжылі.

4. каго і без дап. Ударыць, пабіць (разм., груб.).

С. кіем па спіне.

тра́сца, -ы, ж. (разм.).

1. Ліхаманка, малярыя.

2. перан. Ужыв. з адмоўным адценнем пры абазначэнні чаго-н. няпэўнага, невядомага і пад.

Якой трасцы яму трэба?

3. Ужыв. як лаянкавае слова.

Нічога ты там не знойдзеш.

Т.!

◊

Адна трасца (разм., незадав.) — усё роўна, без розніцы.

Трасца ў бок каму (разм., груб.) — пра пажаданне каму-н. чаго-н. дрэннага.

увабра́ць, убяру́, убярэ́ш, убярэ́; убяро́м, убераце́, убяру́ць; увабра́ў, -ра́ла; убяры́; увабра́ны; зак.

1. што. Паступова паглынуць, уцягнуць, усмактаць у сябе.

Зямля ўвабрала ваду.

2. што. Заправіць, усунуць унутр чаго-н.

У. кашулю ў штаны.

3. што. З’есці без астатку (разм.).

У. місу капусты.

4. каго. Схапіць, захапіць (разм.).

Разведчыкі ўвабралі фашыста.

|| незак. убіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

штукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; незак., што.

1. Забіваючы, закладаючы, закрываць наглуха.

Ш. прабоіны.

2. Цыраваць, сшываць нябачным швом (спец.).

Ш. шоўк.

3. перан. і без дап. Выдумляць, майстраваць, вынаходзіць.

Што ты тут узяўся ш.?

|| зак. заштукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны (да 1 і 2 знач.).

|| наз. штуко́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. і штукава́нне, -я, н.