раздвае́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. раздвойваць — раздвоіць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. раздвойвацца — раздвоіцца.
2. Што-небудзь раздвоенае, раздвоеная частка чаго‑н. Капыты з раздваеннем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спай, ‑ю, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. спайваць — спаяць (у 1 знач.) і стан паводле дзеясл. спайвацца — спаяцца (у 1 знач.).
2. Тое, што і спайка (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаргава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. чаргаваць і стан паводле знач. дзеясл. чаргавацца. Рух, дзеянне ў апавяданні перадаецца амаль выключна зменай, чаргаваннем настрояў героя і развіццём думкі. Каваленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адыты́ўны
(лац. additivus = дадатковы)
атрыманы шляхам складання;
а-ая тэорыя лікаў — частка арыфметыкі, што вывучае законы, паводле якіх лікі можна атрымаць са складаемых таго ці іншага віду.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
астрапалярыме́трыя
(ад астра- + палярыметрыя)
раздзел астрафізікі, які вывучае паводле ступені палярызацыі святла нябесных свяціл фізічную прыроду іх выпрамянення, склад і шчыльнасць міжзорнага асяроддзя, атмасферы планет і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ізамарфі́зм
(ад іза- + -марфізм)
1) здольнасць рэчываў, блізкіх паводле хімічнага саставу, крышталізавацца ў аднолькавых формах;
2) мат. наяўнасць узаемаадзначанага адлюстравання дзвюх сукупнасцей, якое захоўвае іх структурныя ўласцівасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
раё́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Частка тэрыторыі, мясцовасць, што вылучаецца паводле якіх-н. асаблівасцей, прыкмет.
Прамысловы р.
Паўночныя раёны краіны.
Р. засухі.
2. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе вобласці, краю, рэспублікі або ўнутры вялікага горада.
Лагойскі р.
Першамайскі р. горада Мінска.
3. Адміністрацыйны цэнтр, а таксама галоўныя ўстановы такой адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі (разм.).
Быў я ў раёне на нарадзе.
4. Месца, якое прылягае да чаго-н., размешчана вакол чаго-н.
Жыць у раёне вакзала.
5. Пра сельскую мясцовасць (разм.).
Бацькі жывуць на раёне.
|| прым. раённы, -ая, -ае (да 2, 3 і 5 знач.).
Р. цэнтр.
Раённае начальства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
святле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Станавіцца светлым або больш светлым.
Валасы пасля мыцця святлеюць.
2. Пра надыход раніцы, дня.
На дварэ святлее (безас.).
3. перан. Станавіцца радасным, ласкавым.
Твар сябра святлее.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Пра думкі, свядомасць: рабіцца больш ясным, нармальным.
Думкі сталі с.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Віднецца (пра што-н. светлае).
У гушчары ельніку святлела купка бяроз.
|| зак. пасвятле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і прасвятле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 3 і 4 знач.); наз. прасвятле́нне, -я, н. (паводле 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
месі́я
(лац. messias, ад ст.-яўр. māšiāh = памазанік)
1) паводле іудзейскага і хрысціянскага веравучэнняў, пасланец Бога, які павінен прыйсці на Зямлю, каб выратаваць род чалавечы ад зла і ўстанавіць царства нябеснае;
2) перан. выратавальнік.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
тамле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. таміць (у 1, 2 знач.) і стан паводле дзеясл. таміцца (у 1, 2 знач.). Душы .. [панямонскіх інтэлігентаў] знаходзіліся ў стане тамлення і праглі дзейнасці, шукалі вострасці адчування, але выхаду не знаходзілі. Колас.
2. Спец. Дзеянне паводле дзеясл. таміць (у 3 знач.) і таміцца (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)