Verbum

рэ́чышча, -а, мн. -ы, -ышч і -аў, н.

1. Паглыбленне ў грунце, па якім цячэ вадзяная плынь.

Р. ракі.

2. перан. Напрамак, шлях развіцця чаго-н.

Накіраваць гаворку ў патрэбнае р.

У рэчышчы рамантычных традыцый.

сабра́т, -а, М -бра́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Блізкі таварыш па занятку, па родзе дзейнасці.

С. па зброі.

2. перан. Хто-, што-н. у шэрагу падобных істот, з’яў (разм.).

Не горшы за сваіх сабратаў.

свісту́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Той, хто любіць свістаць.

2. перан. Чалавек, які многа гаворыць, а робіць мала, які несур’ёзна адносіцца да справы; балбатун.

|| ж. свісту́ха, -і, ДМ -ту́се, мн. -і, -ту́х.

скалыхну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Зварухнуцца, захістацца.

Паверхня вады скалыхнулася.

Калыска скалыхнулася (гайданулася з боку ў бок).

2. перан. Узрушыцца, захвалявацца, прыйсці ў рух.

Бач, ад песні яго скалыхнуўся народ.

ска́рбніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

1. уст. Месца захоўвання дарагіх рэчаў, каштоўнасцей.

Княжаская с.

2. перан. Сукупнасць культурных, духоўных каштоўнасцей, сканцэнтраванне чаго-н. вельмі каштоўнага.

Паэзія Якуба Коласа і Янкі Купалы — с. беларускай літаратуры.

спа́йка, -і, ДМ спа́йцы, мн. -і, спа́ек, ж.

1. гл. спаяцца, спаяць.

2. Месца спайвання, злучэння частак чаго-н.

С. трубкі.

С. плеўры.

3. перан., адз. Цесная сувязь, яднанне людзей.

|| прым. спа́ечны, -ая, -ае.

спахмурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра з’явы прыроды: зрабіцца хмурным, змрочным.

Над лесам неба спахмурнела.

2. перан. Стаць сумным, невясёлым, маркотным.

Ад такой нечаканай навіны маці спахмурнела.

тана́льнасць, -і, ж. (спец.).

1. Вышыня гукаў ладу, якая вызначаецца становішчам галоўнага тону (першай ступені гамы).

2. Асноўны колер, каларыт, спалучэнне тонаў у карціне.

3. перан. Асноўная эмацыянальная настроенасць у мастацкім творы.

Лірычная т. паэмы.

то́нус, -у, м.

1. Працяглае ўзбуджэнне нервовых цэнтраў і мышачных тканак, якое не суправаджаецца стомай і абумоўлівае пэўнае функцыянаванне органаў.

Мышачны т.

Зніжаны т. сэрца.

2. перан. Ступень жыццядзейнасці арганізма або асобных тканак.

Жыццёвы т.

трагікаме́дыя, -і, мн. -і, -дый, ж.

1. Драматычны твор, у якім спалучаюцца рысы трагедыі і камедыі.

2. перан. Сумная і разам з тым смешная падзея.

|| прым. трагікамі́чны, -ая, -ае.

Т. выпадак; наз. трагікамі́чнасць, -і, ж.