Qui vitat molam, vitat farinam
Хто пазбягае млына, пазбягае і мукі́.
Кто избегает мельницы, избегает и муки́.
бел. Дзе не палажыў, там і шукаць нечага.
рус. Кто не сеет, тот и не жнёт. Сладкая ежа не придёт лежа.
фр. Il faut semer pour récolter (Прежде чем собрать урожай, надо посеять).
англ. He who would catch fish must not mind getting wet (Если хочешь словить рыбу, не бойся замочиться).
нем. Der etwas erlangen will, muß die Mühe nicht scheuen (Кто хочет достичь чего-либо, не должен пугаться труда).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Auxilia humilia firma consensus facit
Згода робіць моцнай слабую дапамогу.
Согласие делает сильной слабую помощь.
бел. Згодай свет трымаецца. Бярыся дружна ‒ не будзе грузна. Дзе дружна, там і хлебна. Дружныя ластаўкі/сарокі і ката/коршуна заклююць.
рус. Согласье крепче каменных стен. Дружба созидает, вражда разрушает. Где любовь да совет, там и рай, там и свет.
фр. Bon amitié’ vaut mieux que tour fortifiée (Хорошая дружба лучше, чем укреплённая башня).
англ. Concord makes small things grow (Согласие из малого делает великое).
нем. Eintracht bringt Macht (Согласие приносит силу).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Divitiae bonum non est
Багацце ‒ не шчасце.
Богатство ‒ не благо.
бел. Багацце ‒ не дабро. Багатаму не спіцца паначы. Не заўсёды там шчасце, дзе дастатак і багацце.
рус. Богатому не спится, богатый вора боится. Богатому сладко естся, да плохо спится. Богатство с деньгами, голь с весельем.
фр. Sac plein dresse l’oreille (Полная сумка заставляет навострить уши). Peu de bien peu de soucis (Мало богатства ‒ мало забот).
англ. Much coin much care (Много монет ‒ много заботы).
нем. Den Reichen flieht der Schlaf (От богатых улетает сон).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
залаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак.
Абл.
1. каго-што. Злавіць, захапіць. [Ганна:] Дык ты, Зоська, глядзі, асцерагайся. Чорт яму.. верыў, гатоў яшчэ залазіць дзе адну, ды... Крапіва.
2. Атрымаць (удар). [Мікіта:] Вой! вой! вой! Залавіў па пальцы! Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залі́шне, прысл.
Разм. Звыш меры, занадта. Сяргей апраўдваецца залішне голасна, і Юрка прыкрывае яму рот далонню. Курто. Іван.. Цярэшка быў проста маўчун і не любіў залішне гаварыць там, дзе і без таго ўсё было ясна. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́лачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак, ж.
1. Памянш. да булка; маленькая булка.
2. Здобная булка з пшанічнай мукі. — А гэта вось дом стаіць, — кажа .. [Люся]. — Вялікі-вялікі! Магазін, дзе прадаецца хлеб. І вулачкі! Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асэнсава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.
Зразумець, усвядоміць сэнс, значэнне чаго‑н. І дзіўныя пачуцці апанавалі мяне: да болю ў сэрцы захацелася паехаць туды, на поўдзень, дзе ідзе, шырыцца страшная бітва, якую нават цяжка асэнсаваць. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
афса́йд, ‑у, М ‑дзе, м.
У футболе — становішча іграка, які аказаўся па-за гульнёй, калі ён, атрымаўшы мяч ад свайго партнёра, не мае права працягваць гульню, бо паміж ім і варотамі праціўніка няма ігракоў супраціўнай каманды.
[Англ. off side — па-за гульнёй.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ахамяну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Тое, што і схамянуцца. Пакуль.. [Гвардыян] ахамянуўся, там, дзе стаяў Галілей, асталося адно пустое месца. Зарэцкі. Ахамянуўся, што даў маху І меру трохі перабраў У дачыненні сваіх праў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́красціся, ‑крадуся, ‑крадзешся, ‑крадзецца; пр. выкраўся, ‑кралася; заг. выкрадзіся; зак.
Разм. Выйсці адкуль‑н. непрыкметна, крадучыся. А дванаццатай гадзіне начы, як было і ўмоўлена, павадыр выкраўся ад заснуўшага старца і пабег туды, дзе яго чакалі. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)