Verbum

прама́цаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Мацаючы, праверыць, выявіць.

П. пухліну.

2. перан., каго-што. Праглядаючы, вывучаючы, скласці сабе ўяўленне пра каго-, што-н. (разм.).

П. новага работніка.

|| незак. прама́цваць, -аю, -аеш, -ае.

прыгаво́р, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Рашэнне, вынесенае судом пасля разбору судовай справы.

Абвінаваўчы п.

Апраўдальны п.

П. абскарджанню не падлягае.

2. перан. Увогуле пастанова, рашэнне, меркаванне з ацэнкай чаго-н.

Суровы п. гісторыі.

прыгажу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Прыгожы чалавек.

2. перан. Пра што-н. вельмі прыгожае.

П.-цеплаход.

|| памянш. прыгажу́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.; разм.).

|| ж.

прыгажу́ня, -і, мн. -і, -жу́нь.

разгле́дзецца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; зак.

1. Паглядзець вакол сябе, прыгледзецца.

Зайшоў чалавек у хату, разгледзеўся.

2. перан. Азнаёміцца з абстаноўкай.

Не даць р., апомніцца ворагу.

|| незак. разгляда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і разгля́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

раздзялі́цца, -дзялю́ся, -дзе́лішся, -дзе́ліцца; зак.

1. гл. дзяліцца.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Разысціся ў чым-н., выявіць розніцу, не супасці.

Думкі раздзяліліся.

|| незак. раздзяля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. раздзяле́нне, -я, н.

разжава́ць, -жую́, -жуе́ш, -жуе́; -жуём, -жуяце́, -жую́ць; -жу́й; -жава́ны; зак., што.

1. Размяць, раздрабніць зубамі.

Р. хлеб.

2. перан. Вельмі падрабязна растлумачыць, расказаць (разм.).

Р. і гатовае ў рот пакласці.

|| незак. разжо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

разла́саваць, -сую, -суеш, -суе; -суй; -саваны; зак., каго (што) (разм.).

1. Узбудзіць у кім-н. жаданне паласавацца.

Р. дзіця малінамі.

2. перан. Распаліць, узмацніць у кім-н. ахвоту да чаго-н.

Лёгкая нажыва разласавала яго.

расхляба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Хлябаючы, з’есці ўсё.

Р. суп.

2. перан. Разблытаць, уладзіць што-н. заблытанае, непрыемнае (разм.).

|| незак. расхлёбваць, -аю, -аеш, -ае.

◊

Расхлёбваць кашу (разм.) — разблытваць якую-н. складаную справу.

рытмі́чны, -ая, -ае.

1. гл. рытм.

2. Падпарадкаваны рытму (у 1 знач.), які раўнамерна чаргуецца.

Рытмічныя рухі.

Рытмічная гімнастыка.

3. перан. Раўнамерны, зладжаны.

Рытмічная праца заводаў.

|| наз. рытмі́чнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

рэ́бус, -а, мн. -ы, -аў, м.

Загадка, у якой слова або фраза, што трэба разгадаць, падаецца ў выглядзе камбінацыі малюнкаў, знакаў і літар.

Рашаць рэбусы.

Гаварыць рэбусамі (перан.: незразумела, з намёкамі).

|| прым. рэ́бусны, -ая, -ае.