флагшто́к, ‑а, м.

Шост для пад’ёму флага. А сёння паміж цёмна-сініх сосен на высокім флагштоку ўзвіўся чырвоны сцяг. Грахоўскі.

[Гал. vlagstok.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Румя́ны 1 ’з румянцам на твары’, ’ярка-чырвоны, ружовы’, ’чырванаваты, з залаціста-карычневым адценнем (пра выпечку)’ (ТСБМ, Ласт., Сл. ПЗБ), румʼя́ны ’румяны, чырвоны’ (ТС), ст.-бел. румѧнъ ’тс’ (Альтбаўэр). Укр. румʼя́ний ’румяны’, рус. румя́ный ’тс’, польск. rumiany ’тс’, чэш. ruměný ’тс’, славен. rumèn ’жоўты, чырвоны’, серб.-харв. ру̀мен ’чырвоны’, балг. ру́мен ’тс’, макед. румен ’тс’, ст.-слав. роумѣнъ. Прасл. *ruměnъ < *rudměnъ < *ruda, *rudъ, *rudъjь (гл. руда, руды). Індаеўрапейскія адпаведнікі — літ. raumuõ, род. ‑eñs, Він. адз. л. raũmenį ’мышца’, лат. raũmins ’вэнджаныя мышачныя часткі’ (Фасмер, 3, 517; ESJSt, 13, 783 з літ-рай).

Румя́ны 2 ’ружовая ці чырвоная касметычная фарба для твару’ (ТСБМ). З рус. румяна ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ла́кмус, -у, м. (спец.).

Фарбавальнае рэчыва, якое змяняе колер насычанай ім паперы пад дзеяннем кіслот на чырвоны, а пад дзеяннем шчолачаў — на сіні колер.

|| прым. ла́кмусавы, -ая, -ае.

○

Лакмусавая папера — папера, пакрытая лакмусам.

◊

Лакмусавая паперка — сродак выяўлення, праверкі адносін паміж кім-н. і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кара́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Марская жывёліна, якая жыве нерухомымі калоніямі на скалах; род паліпаў.

2. Вапнавае адкладанне некаторых відаў гэтых жывёлін — чырвоны, ружовы або белы камень, які пасля апрацоўкі выкарыстоўваецца як упрыгожанне.

Пацеркі з каралаў.

|| прым. кара́лавы, -ая, -ае.

Каралавыя рыфы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ГРАНА́ТЫ

(ад лац. granatus зярністы),

група мінералаў падкласа астраўных сілікатаў з агульнай формулай R​2+R​3+ [Sio4]3, дзе R​2+ — Са, Fe, Mg, Mn, а R​3+ — Al, Fe, Cr. Утвараюць ізаморфныя рады, канцавыя члены якіх — піроп (цёмна-ружавата-чырвоны, чорны), альмандзін (чырвоны, бура-шэры, чорны), спесарцін (аранжава-жоўты, буры, цёмна-чырвоны), грасуляр (мядова-жоўты, бледна-зялёны, буры), андрадыт (жоўты, зеленаваты, буравата-чырвоны), шарламіт (чорны), уваравіт (ізумрудна-зялёны). Крышталізуецца ў кубічнай сінганіі. Утварае асобныя крышталі, трапляецца і ў выглядзе зярністай масы. Бляск шкляны. Цв. 6—7,5. Шчыльн. 3,2—4,3 г/см³. Метамарфічнага, кантактава-метасаматычнага і магматычнага паходжання. Выкарыстоўваюцца як каштоўныя камяні (празрыстыя і прыгожа афарбаваныя), абразіўныя матэрыялы, у пошукавай геалогіі.

У.Я.Бардон.

т. 5, с. 405

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пунсо́вы

(рус. пунцовый, ад фр. ponceau)

ярка-чырвоны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

cayenne (pepper)

[keɪˈen]

n.

чырво́ны стручко́вы пе́рац; парашо́к з гэ́тага пе́рцу

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

бардо́ ​1, нязм., н.

Гатунак чырвонага віна (паводле назвы французскага горада Бардо).

бардо́ ​2, нязм. прым.

Цёмна-чырвоны. Сукенка колеру бардо.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пунсо́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць пунсовага; ярка-чырвоны колер. Вышэй ад лесу пунсовасць слабела, паступова пераходзіла ў ружовасць, якая ахоплівала паўнеба. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

scarlet [ˈskɑ:lət] adj. пунсо́вы, я́рка-чырво́ны;

blush scarlet чырване́ць, заліва́цца румя́нцам;

be scarlet with shame чырване́ць ад со́раму

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)