◎ Прэ́хаць (прэхатэ) ’часта кашляць сухім кашлем’ (драг., Нар. лекс.). Укр. прихати, пирхати ’кашляць’. Відаць, да перхаць ’тс’ з метатэзай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гуртко́вец, ‑коўца, м.
Разм. Член гуртка (у 2, 3 знач.). Гурткоўцы збіраліся на рэпетыцыі ў школу вечарамі і часта заседжваліся даволі позна. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запамята́цца, ‑аецца; зак.
Разм. Запомніцца. Добра запамяталася, што дарогаю конь часта наравіўся... Мне здавалася, што конь наравіўся таму, што было яму цяжка. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазяха́цца, ‑аецца; безас. незак.
Разм. Пра позыў на пазяханне. Часта пазяхалася і соладка хацелася, каб вецер абвеяў гарачую голую шыю і плечы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перавыда́так, ‑тку, м.
Тое, што выдаткавана звыш нормы, плана; перарасход. Мы часта перарабляем адно і тое ж. Адсюль нізкія заробкі, перавыдаткі матэрыялаў... Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
турбо́тнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць турботнага; турбота, клапатлівасць. Яніна дапаўняла Фёдара сваёй працавітасцю і турботнасцю, сваёй лагодаю, якая часта бывае даражэй любога пачастунку. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
турні́рны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да турніру; які з’яўляецца турнірам. Балельшчыкі футбола, такія, як Станік, часта збіраліся ля турнірнай табліцы матчаў. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анфіла́да
(фр. enfilade)
доўгі рад пакояў з размешчанымі па адной прамой лініі дзвярамі (часта ў палацах, старадаўніх будынках).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ну², часц.
1. пыт., часта ўжыв. з папярэднім «ды». Выражае здзіўленне сказаным, па знач. адпавядае словам «няўжо», «ці праўда?»
Чуў, што сусед жэніцца? — Ды ну?
2. узмацн. Надае сказам большую выразнасць, падкрэслівае значэнне таго ці іншага слова.
Дзяўчына, ну, як лялька!
3. сцвярдж. Так, ага, але (разм.).
Ці праўда, што ты цяпер камерцыйны дырэктар? — Ну.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трапята́ць, -пячу́, -пе́чаш, -пе́ча; -пячы́; незак.
1. Дрыжаць, рухацца, варушыць чым-н.
Лісце трапятала на ветры.
Верабей трапеча крыламі.
2. Мільгаць (пра агонь, святло і пад.).
Удалечыні трапяталі невядомыя агеньчыкі.
3. Узмоцнена, часта біцца (пра сэрца).
Сэрца трапятала ад радасці.
4. Адчуваць страх перад кім-н.
Перад ім кожны трапеча.
|| наз. трапята́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)