удзельнік баёў на Беларусі ў Вял.Айч. вайну, Герой Сав. Саюза (1944). Скончыў Пермскую авіяц. школу (1939). З 1941 на Зах., Цэнтр., Бел. франтах. Лётчык-знішчальнік, камандзір авіяэскадрыллі капітан З. зрабіў 190 баявых вылетаў, збіў 15 самалётаў ворага. 13.1.1944 у баі каля г. Мазыр Гомельскай вобл. падбіты, ахоплены полымем самалёт З. скіраваў на калону варожых войск.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРУЗАПАДЫМА́ЛЬНАСЦЬ транспартнага сродку, максімальная карысная нагрузка, на перавозку якой разлічаны чыг. вагон, грузавы аўтамабіль, судна, самалёт і інш.трансп. сродкі; асн. іх эксплуатац. характарыстыка. Вымяраецца ў тонах. У суднаў адрозніваюць грузападымальнасць поўную (дэдвейт) і карысную (чыстую), якая вызначаецца масай карыснага грузу. Грузападымальнасць 4-восевых чыг. вагонаў 62—65 т, марскіх танкераў да 300 тыс.т, самалётаў да 80 т (Ан-22), аўтамабіляў да 220 т (БелАЗ-753).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сюрпры́з, ‑у, м.
Нечаканы падарунак. Прывязу табе .. сюрпрыз.Баранавых.//Разм. Нечаканае здарэнне; нечаканасць. Сюрпрыз неспадзяваны, А помніш столькі год: Падбілі партызаны Нямецкі самалёт.Гаўрусёў.[Сяргей:] — Манька! Паедзем да нас. Ты ж, помню, сябравала з Лідкай. Во будзе сюрпрыз!.. Давай!Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
grasshopper
[ˈgræs,hɑ:pər]
n.
1) ко́нік -а m. (палявы́)
2) лёгкі самалёт для выве́дкі, су́вязі ды і́ншых мэ́таў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
fighter
[ˈfaɪtər]
n.
1) змага́р -а́m., барацьбі́т -а́m.
2) баксёр -а m.
3) самалёт-зьнішча́льнік
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
aboard1[əˈbɔ:d]adv. на бо́рце (судна, самалёта і да т.п.);
go aboard садзі́цца на кара бе́ль, самалёт і да т.п.;
take aboard узя́ць на борт
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пратара́ніцьсов., ав., воен. протара́нить;
п. сце́ны крэ́пасці — протара́нить сте́ны кре́пости;
п. самалёт во́рага — протара́нить самолёт врага́;
п. абаро́ну праці́ўніка — протара́нить оборо́ну проти́вника
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трыпла́н
(ад гр. tri = трох + -план)
самалёт з трыма плоскасцямі крылаў, размешчанымі паралельна адна над другой па абодва бакі фюзеляжа (параўн.біплан, манаплан).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пакра́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Дакрануцца, крануць некалькі разоў. Макараў абышоў самалёт, ступіў на крутую лесвіцу, пакратаў ручку ўпраўлення, зірнуў на прыборы.Алешка.Не заўважаючы мяне, [Аксеня] прайшлася пад павець, узяла граблі і, павярнуўшы іх, пакратала зубы: ці моцна сядзяць.Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пракружы́ць, ‑кружу, ‑кружыш, ‑кружыць; зак.
1.Разм. Тое, што і пракружыцца (у 1 знач.). Пракружыў над хатай самалёт.
2. Прайсці, праехаць які‑н. час, часта мяняючы напрамак; праблукаць. Пракружыць усю ноч па лесе.
3.каго і без дап. Кружыць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
