хітры́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Разм. Нейкая доля хітрасці (звычайна ў выразе: з хітрынкай). Праўда, недзе ў глыбіні душы, недзе там, у адным з закутачкаў сэрца, адна думка з хітрынкай пашэптвала: «Не слухай іх, Віця». Даніленка. — Я прапаную, — Апейка глядзеў усё з хітрынкай, — улічваючы абстаноўку — пераходную форму. Мележ. Чорныя вочы глядзяць адкрыта, на той харошай мяжы яшчэ ўсё ледзь не дзіцячай шчырасці і першай дзявочай хітрынкі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шко́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Які прыносіць ці можа прынесці шкоду 1 (у 1 знач.). Знішчаючы грызуноў, пугач прыносіць пэўную карысць чалавеку, але для паляўнічай гаспадаркі ён шкодны тым, што забівае зайцоў, вавёрак і баравую дзічыну — цецерукоў, глушцоў, курапатак. В. Вольскі. — А ты і праўда шкодны, пане браце, — адказаў.. [Мякішу] дзядзька ў саламяным капелюшы. — Віляеш і нашым, і вашым... Антось Нагорны — кожны скажа — добры чалавек. Брыль.
2. Небяспечны для здароўя. Шкодны клімат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
nagi
nag|i
1. голы; аголены;
~ie ramiona — аголеныя плечы;
2. перан. голы; непрыкрыты;
~a prawda — голая (чыстая) праўда;
3. ~i м. голы;
4. ~i м. бядняк
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Гі́чка ’ніжняя шырокая частка збанка’ (Шатал.). Па сваіх семантычных сувязях гэта лексема вельмі нагадвае слова гі́рка ’тс’ (гл.). Гі́чка, як і ўкр. ги́чка, звязана з гіч ’сцяблы, лісце і да т. п.’ (гл.). Ва ўкр. мове ги́чка азначае ’качан кукурузы без зерня; верхняя частка завязанага мяшка вышэй перавязі; валасы’ (гэта апошняе значэнне ўжываецца ў іранічным сэнсе). Для нас важнае тое, што як у слова гі́рка (гл.), так і ў слова гі́чка (укр. ги́чка) у семантычным полі сустракаецца значэнне ’валасы, стрыжка’, якое можа суадносіцца (метафарызацыя!) з ’часткай збанка’. Для слова гічка мы, праўда, чакалі б хутчэй значэння ’верхняя частка збанка’. Але параўн. яшчэ бел. дыял. гі́чка ’істужка, тасьма; верх завязанага напоўненага мяшка (вышэй завязкі)’ (Сл. паўн.-зах.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́длинный сапра́ўдны; (аутентичный) аўтэнты́чны; (оригинальный) арыгіна́льны; (истинный) праўдзі́вы; шчы́ры;
по́длинный текст аўтэнты́чны (арыгіна́льны) тэкст;
по́длинные докуме́нты арыгіна́льныя (сапра́ўдныя) дакуме́нты;
по́длинный исто́чник праўдзі́вая (сапра́ўдная) крыні́ца;
по́длинная по́дпись сапра́ўдны по́дпіс;
по́длинная пра́вда шчы́рая пра́ўда;
◊
с по́длинным ве́рно з арыгіна́лам зго́дна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
level1 [ˈlevl] n.
1. узро́вень;
a high/low level высо́кі/ні́зкі ўзро́вень;
the level of inflation/radiation узро́вень інфля́цыі/радыя́цыі;
at eye level на ўзро́ўні вачэ́й;
be on a level with быць на адны́м узро́ўні з
2. раўні́на
3. tech. ватэрпа́с, узро́вень, грунтва́га
♦
on the level infml сумле́нна, праўдзі́ва;
Is it on the level? Гэта праўда?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
very1 [ˈveri] adj.
1. той са́мы; менаві́та, якра́з той;
at that very moment у той са́мы мо́мант;
the very minute менаві́та цяпе́р;
the very thing то́е, што трэ́ба
2. са́мы;
from the very beginning з са́мага пача́тку
3. (ужываецца для падкрэслівання) сам па сабе́, на́ват;
the very idea of travelling на́ват ду́мка аб падаро́жжы;
the very truth чы́стая пра́ўда
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
simple [ˈsɪmpl] adj.
1. про́сты, несклада́ны;
a simple statement comput. про́сты апера́тар
2. немудраге́лісты, про́сты;
simple food звыча́йная е́жа;
simple people про́сты люд
3. элемента́рны, нерасклада́льны;
a simple senten ce ling. про́сты сказ
4. прастаду́шны, наі́ўны; дурнава́ты;
as simple as a child шчы́ры як дзіця́
5.я́ўны, відаво́чны;
simple facts го́лыя фа́кты;
the simple truth шчы́рая пра́ўда
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
зрэ́шты,
1. супраціўны злучнік. Злучае сказ (ці яго частку), які абмяжоўвае выказаную думку, сцвярджэнне; адпавядае па значэнню словам: «аднак», «усё ж». У творчасці В. Дуніна-Марцінкевіча ёсць матывы, якія нагадваюць пропаведзь хрысціянскай пакорлівасці, цярпення, але зрэшты і ў гэтага пісьменніка праўда жыцця бярэ верх. Навуменка.
2. у знач. пабочн. Паказвае на раптоўную перамену гаворкі, на нерашучасць, хістанне пры выказванні. Аднак дарэмна паўстанцы Літвы (як, зрэшты, і царскія ўлады) чакалі прыбыцця судна. Г. Кісялёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бядо́та, ‑ы, ДМ ‑доце, ж.
Разм.
1. Бяда, гора. Да ўсіх Галіных бядот дадалася новая, ужо зусім рэальная бяда: стараста паведаміў ёй, каб збіралася ў Германію. Няхай.
2. Матэрыяльныя нястачы, беднасць, галеча, бедната. І тут нейк сама сабою ўспомнілася Панямонь і марная страта грошай, праўда, невялікіх, але ў такой бядоце яны мелі б значную сілу. Колас. І там, дзе гібелі Ў бядоце бясконцай, Жыццё маладое ўстала Нанова. Броўка.
3. зб. Бедната, бедныя людзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)