per

prp (a) на, па

~ Éisenbahn — чыгу́нкай

~ Post — па по́шце

~ érsten Jánuar — да пе́ршага сту́дзеня

~ Stück — за кава́лак

~ Kásse — гато́ўкай

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

павалачы́цца, ‑лакуся, ‑лочышся, ‑лочыцца; зак.

1. Пацягнуцца па зямлі, падлозе і пад. Вяроўка ўпала і павалачылася па зямлі.

2. Разм. Пабадзяцца, павандраваць; пацягацца. Павалачыцца па свеце.

3. Разм. Пазаляцацца без сур’ёзных намераў. Павалачыцца за дзяўчынаю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

загуме́нне, ‑я, н.

Месца за гумном, за гумнамі. Патапчык не захацеў ехаць вуліцай, а пайшоў па загуменнях. Чарнышэвіч. Жанчына.. не пайшла вуліцаю, а павярнула загуменнем у задворкі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

wyjąć

зак.

1. выняць; дастаць;

2. выключыць;

wyjąć spod prawa юр. паставіць па-за законам

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ганара́р

(лац. honorarium = узнагароджанне, ганаровы дар)

грашовае ўзнагароджанне, якое па дагавору атрымліваюць аўтары за свае творы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

уве́сь, усяго́, м., уся́, усёй, ж., усё, усяго́, н., мн. усе́, усіх; займ. азнач.

1. Поўны, без выключэння, цалкам.

Праседзець у. вечар за кнігай.

У. мокры.

Спаліць усе дровы. Ва ўсёй красе.

З усёй сілы.

2. у знач. наз. усё, усяго́, н. Тое, што ёсць, цалкам, без выключэння.

Усё для справы.

Заўсёды ўсім задаволены.

Усяго пакрыху.

Усё разам узятае (усе абставіны, усё, пра што гаварылася).

3. у знач. наз. усе́, усі́х. У поўным складзе, без выключэння (пра людзей).

Адзін за ўсіх і ўсе за аднаго.

Усе да аднаго (без выключэння). Лепшы за ўсіх.

4. (толькі ў Н). Скончыцца, зрасходвацца цалкам.

Соль уся.

5. толькі н. Скончана, канец (разм.).

Больш не ўбачымся.

Усё.

Не хачу ехаць — і ўсё!

◊

Па ўсім відаць (разм.) — па ўсіх прыметах.

Па ўсім відаць, што ён не згодзіцца на абмен.

Увесь у каго (у бацьку, у маці і пад.) хто — пра падабенства каго-н. да каго-н.

Усё адно або усё роўна — аднолькава, няма розніцы, абавязкова нягледзячы ні на што.

Усё адно я не пайду туды.

Мне ўсё роўна.

Усё адно як або усё роўна як — як быццам бы.

Ты ўсё адно як глухі.

Усё як ёсць (разм.) — літаральна ўсё, поўнасцю.

Прадаць усё як ёсць.

Усяго добрага (або найлепшага) — пажаданне пры развітанні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абязлі́чка, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

Сістэма арганізацыі працы, пры якой адсутнічае асабістая адказнасць за даручаную работу, за прылады вытворчасці. // Тое, што робіць усіх роўнымі, пазбаўляе індывідуальных рыс і якасцей. [Анісімаў].. не хацеў, каб падлік выпрацоўкі ішоў цалкам па брыгадзе, — абязлічкі начальнік цэха не любіў. Шахавец. Па цэлым па Саюзе Бяжыць хай пераклічка: Ураўнілаўку руйнуйце, Касуйце абязлічку! Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нізкаапла́тны, ‑ая, ‑ае.

Які аплачваецца па нізкаму тарыфу. Нізкааплатная пасада. // Такі, за які мала плацяць. Нізкааплатная работа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паначы́, прысл.

Разм. Тое, што і поначы. [Сяляне:] — Што вы за людзі? Чаго паначы швэндаецеся па лесе? Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перавы́сіць, -вы́шу, -вы́сіш, -вы́сіць; -вы́шаны; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Быць большым па колькасці, памеры, вазе і пад.

Вага спартсмена перавысіла 100 кг.

2. што. Перавыканаць норму, план і пад.

П. норму выпрацоўкі.

3. што. Выйсці за межы дазволенага.

П. свае паўнамоцтвы.

П. хуткасць руху.

4. каго (што). Аказацца лепш за каго-, што-н. у якіх-н. адносінах.

П. усіх сваёй спрытнасцю.

|| незак. перавыша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. перавышэ́нне, -я, н.

План выкананы з перавышэннем.

П. улады.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)