Сукупнасць твораў, напісаных у жанры рамана (пэўнага пісьменніка, краіны, перыяду і пад.). Дзесяць гадоў назад працай А. Адамовіча «Беларускі раман» быў пакладзены пачатак грунтоўнаму вывучэнню беларускай раманістыкі.«Полымя».
рамані́стыка2, ‑і, ДМ ‑стыцы, ж.
Сукупнасць навук, якія вывучаюць мовы і культуру раманскіх народаў; раманская філалогія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВАСІ́ЛЬ ПАЛАЧА́НІН,
полацкі баярын 12 ст. Упамінаецца ў Іпацьеўскім летапісе пад 1146, калі разам з інш. баярамі браў удзел у міжусобных сварках паўд.-рускіх князёў. Гэта ўпамінанне сведчыць, што радаслоўная баярскіх родаў у Полацку бярэ пачатак з 12 ст.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дэбю́т
(фр. début)
1) першае выступленне на сцэне або на новай арэне дзейнасці (напр. д. спявачкі, літаратурны д.);
2) пачатак шахматнай або шашачнай партыі (параўн.гамбіт, мітэльшпіль, эндшпіль).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
seed1[si:d]n.
1. се́мя; насе́нне; зе́рне;
the seeds of smth. крыні́ца, прычы́на, пача́так чаго́-н.
2.bibl. дзе́ці, нашча́дкі
♦
go/run to seed апуска́цца; занядба́ць сябе́;
sow the seeds of strife се́яць разла́д
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Апі́нія ’рэпутацыя, гонар’ (Сцяшк., Сцяц.). З польск.opinia ’думка, погляд’, ’рэпутацыя’ < лац.opinio ’думка, рэпутацыя’, на што ўказвае абмежаванае пашырэнне слова (толькі на Зах. Беларусі). Параўн. ст.-бел. (пачатак XVII ст.) опиния ’думка’ (Гіст. лекс., 108), запазычанне праз польскае пасрэдніцтва (Гіст. Мовы, 1, 297).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Панос ’расстройства дзейнасці кішэчніка з частымі вадкімі экскрэментамі’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС), ’вывадак’ (ТС), ’пачатак цяжарнасці’ (Гарэц., Др.-Падб., СЭС—4). Рус.поно́с ’расстройства дзейнасці кішэчніка’, укр.поно́с ’нараджэнне (у жывёл)’. Ад панесці < несці (гл.) у розных значэннях; бязафіксны назоўнік з апафаніяй у корані.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пэ́ртыкі ’калкі, на якія вешалі калыску ў полі’ (трак., Сл. ПЗБ). Нагадвае польск.pręciki ’пруткі, кіёчкі’, памянш. ад pręt ’кіёк’, гл. прут ’тс’; пачатак слова, магчыма, трансфармаваны пад уплывам літоўскіх слоў тыпу perti̯s ’даўгавязы’, perti̯sti ’расцягнуцца’ і пад. Міжмоўная інавацыя на беларуска-літоўска-польскім сумежжы?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скамурдзі́цца ‘скрывіць морду’ (Касп.). Мабыць, з *скамардзі́цца, дзе пачатак слова ўяўляе экспрэсіўнае *(s)ko‑ пры дзеяслове *mъrdati ‘махаць, рухаць, грымаснічаць’, пра апошні Куркіна (ОЛА, Исследов., 1972, 215–216) мяркуе, што ён захаваўся ў рус.смордать ‘камячыць, сціраць’. Адносна словаўтваральнай мадэлі параўн. яшчэ скапэдзіцца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зара́накмабл
1. Mórgenröte f -, Mórgenrot n -(e)s, Frührot n;
2.перан (пачатак) Mórgenrot n, Mórgenröte f;
◊ ні свет ні зара́нак vor Tau und Tag, in áller Frühe
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
genesis
[ˈdʒenəsɪs]
n., pl. -ses[-si:z]
1) пача́так -ку m.; пахо́джаньне n.; стварэ́ньне, зараджэ́ньне, узьнікне́ньне n., ге́нэзыс -у m.
2) Genesis — Кні́га Быцьця́(пе́ршая кніга Старо́га Запаве́ту)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)