вы́зарыцца, ‑рыцца; зак.

Тое, што і вызарыць. Нанач неба вызарылася і наступіла такая цішыня, якое, здаецца, даўно ўжо не было на свеце. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Hímmel

m -s, - не́ба, небасхі́л

am ~ — на не́бе

únter fréiem ~ — пад адкры́тым не́бам

j-n in den ~ hében* — узніма́ць каго́-н. да не́ба

das kam wie der Вlitz aus héiterem ~ — гэ́та было́ як гром з я́снага не́ба

um ~s wíllen! — Бо́гам прашу́ [про́сім]!

du líeber ~! — Бо́жа мой!

weiß der ~! — аднаму́ Бо́гу вядо́ма!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

АЛА́Х

(ад араб. ілах бажаство),

адзіны бог у ісламе. Паводле мусульманскага веравучэння Алах — творца ўсяго існага: неба, зямлі і чалавека, усемагутны валадар свету, гаспадар суднага дня; чалавек павінен яму пакарацца. Алаху прыпісваюць найлепшыя якасці, якія выказаны ў 99 эпітэтах (міласцівы, міласэрны, вялікі, мудры і інш.).

т. 1, с. 228

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ЗМЯЯ́

(лац. Serpens),

экватарыяльнае сузор’е. Пачынаецца на Пд ад Паўночнай Кароны. Найб. яркая зорка 2,6 візуальнай зорнай велічыні; 60 зорак ярчэй 6-й зорнай велічыні. Складаецца з 2 частак (галава і хвост), падзеленых сузор’ем Змеяносца. На тэр. Беларусі відаць вясной і летам. Гл. Зорнае неба.

т. 7, с. 98

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВЕ́ГА,

α Ліры, зорка нулявой зорнай велічыні (0,0 візуальнай зорнай велічыні). Адна з самых яркіх зорак Паўн. паўшар’я неба. Свяцільнасць у 50 разоў большая за сонечную. Адлегласць ад Сонца 8 пс. З Альтаірам і Дэнебам утварае т.зв. вял. летні трохвугольнік, добра бачны на летнім небе.

т. 4, с. 53

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

абло́га

1. Поле, якое не засяваецца год, два і болей (БРС).

2. Заложанае хмарамі неба (Зах. Бел. Др.-Падб.).

3. Пустое ворнае месца (Грыг., Слаўг.).

□ ур. Аблога Слаўг.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

zasnuć

zasnu|ć

зак. засланіць; закрыць; захінуць; зацягнуць;

chmury ~ły niebo — хмары закрылі неба

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

планета́рый

(п.-лац. planetarium)

1) апарат для паказу на купалападобным экране зорнага неба і руху Сонца, Месяца і планет;

2) будынак, у якім дзейнічае такі апарат.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

захлёбісты, ‑ая, ‑ае.

Залівісты, з захлёбваннем. І раптам нібы прарвалася ноч: прачнуліся па дварах сабакі, і злы, захлёбісты брэх падняўся да самага неба. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

завалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; -ло́к, -лакла́, -ло́; -лачы́; -ло́чаны; зак.

1. каго-што. Валочачы, цягнучы, даставіць куды-н.

З. мяшок з бульбай у склеп.

З. за вугал.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Закрыць, зацягнуць (хмарамі, туманам і пад.).

Хмары завалаклі неба.

Бухту завалакло туманам.

|| незак. завалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і завала́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)