wcinać
незак.
1. урэзваць, усякаць;
2. (адзенне) вузіць;
3. палігр. рабіць водступ;
4. разм. умінаць, есці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Камае́дзіцы ’свята напярэдадні благавешчання, прысвечанае мядзведзю, калі ў абед трэцяй стравай былі гарохавыя камы’ (Нікольскі, Жывёлы, 31), да камы́ і е́сці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
eat [i:t] v. (ate, eaten)
1. е́сці, сілкава́цца, падмацо́ўвацца; харчава́цца
2. infml непако́іць; трыво́жыць; раздражня́ць;
What’s eating you? Што з табой? Што цябе трывожыць?
♦
eat humble pie BrE прыхо́дзіць з пакая́ннем;
eat like a horse е́сці шмат;
I could eat a horse infml я ве́льмі гало́дны;
eat one’s words адмаўля́цца ад ска́занага, браць сло́вы наза́д;
eat out of smb.’s hand паднача́львацца каму́-н., быць паслухмя́ным
eat away [ˌi:təˈweɪ] phr. v. (at) раз’яда́ць; разбура́ць
eat up [ˌi:tˈʌp] phr. v. даяда́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Валкава́ць 1 ’качаць бялізну’ (Шатал., Шн., Інстр. I). Да валкі ’качалкі для бялізны’ (гл.).
*Валкава́ць 2, валковати ’есці на поўны рот’ (КЭС). Клімчук (Бел.-рус. ізал., 51) параўноўвае з рус. валкий ’ласы, сквапны, зайздросны’ (СРНГ, 28). Літ. válgyti ’есці’, valgùs ’пражэрлівы, той, хто многа есць’ дазваляе меркаваць, што *валкаваць, *валкі з’яўляюцца балтызмамі.
Валкава́ць 3 ’зграбаць сена ў валкі’ (БРС, КСТ, КЭС). Укр. валкувати ’тс’. Да вал 4.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тро́іць 1 ‘апрацоўваць зямлю плугам трэці раз’ (Некр. і Байк., Янк. 1; капыл., Бел. дыял. 3). Гл. траіць.
Тро́іць 2 аргат. ‘есці’: хлеб есці — сумеру троіць (староб., Полымя, 1991, 10, 169), тро́іты ‘тс’ (іван., Бел. дыял. 1). Параўн. укр. аргат. тро́їти ‘тс’, рус. аргат. тро́ить ‘тс’, польск. аргат. troi̯ić ‘тс’. Ад грэч. τρῶγω ‘ем, прымаю ежу’ (Папоў, Из истории, 104; Бандалетаў, Этимология–1980, 70; Горбач, Арго, 28).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Джґаць ’біць, муштраваць’, ’сячы (пра ападкі)’, ’хутка ісці, заўзята есці’ (Сцяц.), ’хутка ісці, ехаць’ (Шат.), ’джаліць’ (БРС). Запазычанне з польск. dźgać ’калоць, пароць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ко́мкаць 1 ’камячыць’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах.). Гл. ком 1.
Ко́мкаць 2 ’прагна есці булку, пірог’ (Нар. лекс., Сержп. Грам.). Гл. комшыць, комсаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мі́таць ’хутка насіць, вазіць, цягаць што-небудзь’, ’хутка есці’ (Крыў., Са сл. Дзіс.). Балтызм. Параўн. mitrùs ’хуткі, лоўкі’, mìtrinti ’рабіць хутка, лоўка, умела’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
На́едзь ’хвароба коней’ (пухав., Жыв. сл.), ’камень на зубах у каня’, ’жалвакі ў сале пад сківіцамі ў свіней’ (ТС). Ад нае́сці, гл. е́сці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руба́ць ’есці вельмі энергічна’ (Юрч. Сін.). Амонім да рубаць ’сячы’ (гл. рубацца) у выніку пераносу значэння ’сячы’ на працэс ежы, параўн. малоць ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)