ба́ ржа , ‑ы; Р мн. барж; ж.
Вялікае пласкадоннае судна для перавозкі грузаў. На якарах, чакаючы разгрузкі, стаялі дзесяткі нізка аселых барж. Карпаў . Па Бярэзінскай [воднай] сістэме перавозіліся ў баржах і лодках збожжа, соль, крупы. В. Вольскі .
[Фр. barge.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бухто́ рыць , ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Настройваць, узнімаць каго‑н. на якія‑н. дзеянні; падбухторваць, баламуціць. [Рыль:] — Я згодзен, толькі не ведаю, што дзядзька надумаўся. — [Талаш:] — Народ збіраць, бухторыць яго на вялікае рушэнне супраць катаў, гвалтаўнікоў. Колас .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пла́ ванне ср. в разн. знач. а́ вание;
шко́ ла пла́ вання — шко́ ла пла́ вания;
кабата́ жнае пла́ ванне — кабота́ жное пла́ вание;
кругасве́ тнае пла́ ванне — кругосве́ тное пла́ вание;
◊ вялі́ каму караблю́ вялі́ кае п. погов. о́ му кораблю́ большо́ е пла́ вание
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
dazzle
[ˈdæzəl]
1.
v.
1) асьляпля́ ць
2) рабі́ ць вялі́ кае ўра́ жаньне, ура́ жваць
2.
n.
асьляпле́ ньне n. m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
blockbuster
[ˈblɑ:k,bʌstər]
n.
1) паве́ траная бо́ мба вялі́ кага калі́ бру
2) фільм, зро́ блены вялі́ кім ко́ штам
3) Figur. е́ шта вялі́ кае , грандыёзнае
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
дзя́ куй , часц.
1. каму і без дап. Ужыв. як выражэнне падзякі; дзякую.
Д. таварышам, што дапамаглі.
Д. за хлеб-соль.
2. у знач. наз. дзя́ куй , нескл. м. н.
Вялікі (вялікае ) д.
Партызанам — народны д.!
◊
Дзякуй (дзякаваць) богу (разм. ) — добра, нядрэнна.
Дзякуй за ласку (разм. , іран. ) — ужыв. як выражэнне нязгоды з чыёй-н. непрымальнай прапановай.
За дзякуй (разм. ) — дарма, бясплатна (рабіць што-н. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ма́ са , -ы, мн. ж.
1. Фундаментальная фізічная велічыня, якая вызначае інертныя і гравітацыйныя ўласцівасці цел (спец. ).
Адзінка масы.
2. Цестападобнае бясформеннае рэчыва, густая сумесь.
Расплаўленая м. чыгуну.
Сырковая м.
3. Што-н. вялікае , якое выступае ў агульных рысах і ўспрымаецца як цэлае.
Будынак узвышаўся цёмнай масай.
4. каго-чаго . Мноства, вялікая колькасць каго-, чаго-н. (разм. ).
М. народу.
5. Шырокія колы працоўнага насельніцтва.
Воля мас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
замахну́ цца , -ну́ ся, -не́ шся, -не́ цца; -нёмся, -няце́ ся, -ну́ цца; -ні́ ся; зак.
1. чым на каго і без дап. Узмахам падняць руку (для нанясення ўдару).
З. палкай.
2. перан. , на што-н. вялікае , складанае, значнае або атрымаць што-н. ; зрабіць спробу незаконна захапіць што-н.
З. на новую тэму.
З. на чужое дабро.
|| незак. зама́ хвацца , -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. зама́ хванне , -я, н. і зама́ х , -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Віту́ шка ’матавіла’ (БРС , Сцяшк. ); ’вялікае верацяно, на якое звіваюць пражу з 2–3 верацён для прасушкі’ (Бір. Дзярж. , Сцяшк. МГ ); ’вясельны пірог’ (КТС ); ’фасоля, якая ўецца’ (Мат. Гом. , Інстр. II). Рус. виту́ шка ’матавіла; калач, крэндзель’. Да віць , віты (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дро́ сель , ‑я, м.
1. Прыстасаванне ў выглядзе клапана, засланкі для рэгулявання ціску і расходу вадкасці, пары або газу.
2. Шпуля з меднага дроту, якая мае вялікае індуктыўнае супраціўленне і служыць для рэгулявання сілы току ў электрычным ланцугу.
[Ням. Drossel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)